اثر تاریخ کاشت و کاربرد کودهای دامی، شیمیایی بر برخی ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک و اسانس بادرشبو (Dracocephalum moldavica L.)

Abstract

چکیدهسابقه و هدف: تاریخ کاشت مطلوب یکی از فاکتورهای مهم برای به حداکثر رساندن عملکرد است. اگرچه کودهای شیمیایی عناصر مورد نیاز گیاه را سریع‌تر و مؤثر‌تر در اختیار گیاهان قرار می‌دهند اما برای افزایش کیفیت محصولات به ویژه گیاهان دارویی و معطر استفاده از کودهای آلی بهتر از کودهای شیمیایی است. کودهای آلی سبب کاهش وزن مخصوص ظاهری و افزایش نگهداری آب در خاک می‌شوند. کود دامی نیز یکی از منابع کود آلی است که استفاده از آن در سیستم مدیریت پایدار خاک مرسوم می‌باشد. بنابراین، مطالعه حاضر به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و کاربرد کودهای دامی و شیمیایی بر برخی ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک و اسانس بادرشبو اجرا شد.مواد و روش‌ها: آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد اجرا شد. در این آزمایش سه تاریخ کاشت: 31 فروردین، 22 اردیبهشت و 13 خرداد به عنوان فاکتور اصلی و شش سطح کودی شامل: 1) عدم مصرف کود 2) 25% کود اوره + 75% دامی 3) 50% کود اوره + 50% دامی 4) 75% کود اوره + %25 دامی 5) 100% کود اوره و 6) 100 % کود دامی به عنوان فاکتور فرعی مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که تاریخ کاشت و کوددهی اثر معنی‌داری بر تمامی صفات مورد مطالعه داشت. اثر برهمکنش تاریخ کاشت و تیمارهای مختلف کود نیز بر همه صفات مورد اندازه‌گیری به جز قطر ساقه، طول گل‌آذین اصلی و کلروفیل a معنی‌دار بود. بیشترین قطر ساقه از تاریخ کاشت 22 اردیبهشت و بیشترین طول گل‌آذین اصلی و کلروفیل a مربوط به تاریخ کاشت 13 خرداد بود. بیشترین میزان وزن خشک برگ از تاریخ کاشت 22 اردیبهشت با 100 % کود دامی، بیشترین میزان عملکرد بیولوژیک از تاریخ کاشت 13 خرداد با %100 کود دامی، بیشترین درصد اسانس از تاریخ کاشت 31 فروردین و 13 خرداد با 100% کود دامی و بیشترین کلروفیل b، کلروفیل کل و عملکرد اسانس از تاریخ کاشت 13 خرداد با 100% کود دامی به دست آمد. نتیجه‌گیری: در این آزمایش کاربرد تیمار 100% کود دامی افزایش معنی‌داری در میزان برخی صفات مورفوفیزیولوژیک بادرشبو داشت که به نظر می‌رسد کود دامی به علت ظرفیت نگهداری آب در خاک توانسته این اثر مثبت را بر روی صفات بگذارد. بنابراین از آنجایی که مهم‌ترین هدف کشت گیاهان دارویی استحصال اسانس آن‌ها است لذا تاریخ کاشت 13 خرداد به همراه کاربرد 100% کود دامی در شرایط مشابه توصیه شد. کلید واژه: تغذیه گیاه، عملکرد، فصل کشت، کشاورزی پایدار، گیاه دارویی

Keywords

• تغذیه گیاه
• عملکرد
• فصل کشت
• کشاورزی پایدار
• گیاه دارویی