معماری اقلیم گرم و خشک (Feb 2021)
بازشناسی و بازخوانی صحه، فضای فراموش شده شهری در شهر تاریخی اصفهان
Abstract
صحه1، فضای شهری اصیل و کانون جذاب فعالیتهای اجتماعی درون محله، یکی از عناصر سازمان فضایی و از واژگان شهرسازی کهن اصفهان بوده است که امروز بهطور کلی فراموش شده و توسط طراحان و برنامهریزان شهری نادیده گرفته شده و مدفون در لایههای تاریخی است. این فضای بازِ عمومی، به واسطه مداخلات نسنجیده و فاقد پشتوانه علمی، رفته رفته روبه نابودی گرائیده و درون بافت استحاله گردیده و بدین ترتیب، نقش تاریخی خود را به مثابه کانون تبلور حیات مدنی از دست داده است. هدف از این مقاله، بازشناسی صَحِههای تاریخی به قصد بازتعریف و تقویت نقش آن در ساختار شهر است. روش تحقیق مقاله حاضر مبتنی بر روشهای توصیفی-تحلیلی، مقایسه تطبیقی و تاریخی بنا شده است. روش کار این پژوهش بر پایه بررسیهای میدانی و جستجوی دگرگونیهای آن بر اساس مطالعه اسناد تصویری، تحلیل مورفولوژیک و همچنین مطالعات اسناد و مدارک مستند کتابخانهای، کتیبههای تاریخی منصوب در بناهای تاریخی و تاریخ شفاهی برگرفته از مصاحبه با ساکنین قدیمی و بومی بافت استوار شده است. نتایج حاصل از این پژوهش ضمن بازشناسی و بازخوانی نقش و اهمیت این فضای شهری، نشان میدهد که صَحِه، فضای باز سرگشاده، انعطاف پذیر و انطباقپذیر در گذر زمان، با گسترهای از نقشها و عملکردهای متنوع، پدیدهای پویا و زنده در طول تاریخ بوده، هر چند که دگرگونیهای نیم قرن اخیر مقدمات نابودی و محو شدن آنها را فراهم ساخته است.
Keywords
