Marife Dini Araştırmalar Dergisi (Dec 2021)
Otorite ile Özgürlük Arasındaki Diyalektiği Aşmak: Hürriyetin İmkânı Açısından Nurettin Topçu’da Birey-Devlet İlişkisi
Abstract
Yakın dönem Türk düşüncesinin dikkat çekici isimlerinden biri olan Nurettin Topçu, hareket, irade ve mesuliyet gibi kavramlar örgüsüyle inşa edilen idealist karakterde kendine özgü bir düşünce sistematiği geliş-tirmiştir. Hocası Blondel’den mülhem olmak üzere hareket felsefesi şeklinde de adlandırılan pratik kaygıların da rehberlik ettiği teorik bir model geliştirmiş olan Topçu’nun bütün bir düşünce dünyasına rengini verecek kadar üzerinde durduğu irade ve mesuliyet gibi kavramların bir hürriyet fikrinin inşasıyla doğrudan ilgili ol-duğu açıkça görülmektedir. Öyle ki Topçu açısından insan denilen bir varlıktan söz edilecekse bunun ancak hürriyet idesine imkân vererek gerçekleşebileceğine dikkat çekmek gerekmektedir. Bununla birlikte burada tartışılması gereken esas meselenin insanın hür bir varlık olarak ortaya çıkabilmesinde toplum ve devletin nerede durduğu meselesi olacaktır. Bu çerçevede hürriyet probleminin çok katmanlı bir tartışmayı gerekli kıl-dığını göz ardı etmeyen Topçu, meseleyi tanrı, tabiat, toplum ve devlet gibi pek çok unsuru içinde barındıran bir denklem içerisinde ele almaktadır. Bu çalışmada Topçu’nun birey devlet ilişkisini modern felsefenin hürriyet diskurlarında yaygın bir varsayım olan bir çatışma perspektifiyle mi açıkladığı; yoksa bu ilişkinin daha üst bir sentezle ortaya çıkan yetkin bir hürriyet durumunu mu orta çıkarttığı tartışılacaktır.
Keywords
