بررسی و تحلیل اثرات اقتصادی-اجتماعی و زیست ‏محیطی عدم عرضه کافی آب سطحی از دید کشاورزان، مطالعه موردی: دشت ورامین-سد ماملو

Abstract

در این مطالعه اثرات اقتصادی-اجتماعی و زیست‌محیطی عدم عرضه کافی آب از سد ماملو از دیدگاه کشاورزان دشت ورامین بررسی شده و تحلیل و اقدامات صورت گرفتۀ کشاورزان برای مقابله با این مشکل بر اساس طیف لیکرت ارزیابی‌ شد. بر این اساس میزان اثرات از دید کشاورزان با مقیاس خیلی کم (1)، کم (2)، تاحدودی (3)، زیاد (4) و خیلی زیاد (5) مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌گیری به روش خوشه‌ای 4 مرحله‌ای و تصادفی ساده، صورت گرفت. اطلاعات این تحقیق به صورت میدانی در سال 1395 با تعداد 320 پرسش‌نامه استخراج و با نرم‏افزار Excel تجزیه و تحلیل شد. نتایج تحقیق نشان داد به‌طور میانگین، بیشترین و کم‌ترین اثر عدم عرضه کافی آب از دید کشاورزان به ترتیب بر کاهش سطح زیر کشت (4/4) و نشست زمین (8/1) است؛ این دیدگاه ناشی از عدم آگاهی کشاورزان از اثرات منفی زیست‏ محیطی کمبود آب می‌باشد. با بررسی اقدامات صورت گرفته کشاورزان برای مقابله با کمبود آب مشخص شد که آبیاری مدرن (25/1 درصد) و تغییر الگوی کشت (5/1 درصد) کم‌ترین اقدام صورت گرفته از سوی کشاورزان برای مقابله با عدم عرضه کافی آب در دشت ورامین است. دلیل کاهش تمایل به استفاده از سیستم آبیاری مدرن از نظر کشاورزان بالا بودن هزینه اجرای سیستم آبیاری مدرن و سخت‏گیر بودن سیستم بانکی و اداری جهت دریافت تسهیلات برای مکانیزه کردن کشاورزی می‌باشد.

Keywords

• عدم آگاهی کشاورزان
• کمبود آب
• مدیریت عرضه و تقاضا
• دشت ورامین