بررسی مؤلفه شهید و شهادت در اشعار سروده شده برای کودکان و نوجوانان بین سال‌های 1357-1395

Abstract

هدف: شهید و شهادت از موضوع‌های اساسی انقلاب اسلامی است که در راستای تحقق آن و به‎ویژه در دوران دفاع مقدس، جوانان بی‌شماری به خیل شهیدان پیوستند. از دست دادن این تعداد عزیز ادبیات انقلاب اسلامی را تحت تأثیر قرار داد و این موضوع در اشعار بسیاری از شاعران ظاهر شد. هدف این پژوهش، مطالعه میزان و نحوه انعکاس مفاهیم شهید و شهادت در اشعار سروده شده بین سال‌های ۱۳۵۷ تا ۱۳۹۵ می‌باشد.روش‌ تحقیق: برای این بررسی از روش تحلیل محتوا استفاده شد. برای اجرا، ۱۸۱ عنوان شعر شناسایی شده در خصوص مورد بررسی، سطر به سطر مورد مطالعه قرار گرفتند.یافته‌ها: پس از تجزیه و تحلیل داده‌ها مشخص شد که بیشترین انتشار منابع (25 اثر)، در سال 1388 سروده شدند. ۱۰۸ شاعر در سرودن این اشعار نقش داشتند که 9/62 درصد آن را مردان و بقیه را زنان تشکیل می‌دهند. استان‌های تهران با 33 اثر، قم با 24 و مشهد با 24 اثر، شاخص‌ترین استان‌ها، در انتشار این منابع هستند. اشعار سروده شده در 9 مضمون دسته‌بندی شدند که توصیف شهید و شهادت، یادگاری از شهدا، منزلت و جایگاه شهدا سه موضوعی هستند که بیشترین اشعار سروده شده را به خود اختصاص داده است. به رسمیت نشناختن کودک و نوجوان و نادیده گرفتن ویژگی‌های خاص آنان، از بارزترین مشکلات اشعار سروده شده در این حیطه هست.

Keywords

• تحلیل محتوا
• شعر کودک و نوجوان
• دفاع مقدس
• شهید
• شهادت