Poradnik Językowy (May 2024)
Hieronim Durski (ojciec szkolnictwa polskiego w Brazylii) i jego Elementarz dla Polskich Szkół w Brazylii w języku polskim i portugalskim
Abstract
Wśród dostępnych opracowań brakuje szczegółowych i miarodajnych studiów na temat początków nauczania języka polskiego i podręczników wydawanych w Brazylii. Elementarz… Hieronima Durskiego jest pierwszym i jedynym dwujęzycznym (polsko-portugalskim) podręcznikiem napisanym dla szkół brazylijskich. Jest to dzieło wyjątkowe, bo dokumentujące język, którego już nie ma, i poświadczające formy archaiczne zarówno w języku polskim, jak i w portugalskim. Analiza leksyki z podręcznika dowodzi, że do języka polskiego w Brazylii już pod koniec wieku XIX przenikało wiele słów pochodzenia portugalskiego. Zdarzają się również interferencje innego typu (semantyczne czy składniowe). W badaniach wykorzystano metodę kontrastu polegającą na wyodrębnieniu zespołu cech kontrastowych wobec dwóch podstaw (języka polskiego i jego wariantów oraz języka portugalskiego w wariancie brazylijskim).
