زن در توسعه و سیاست (Mar 2019)

برساخت معنایی تأخیر سن ازدواج بر اساس نظریه زمینه‌ای (مطالعه موردی دانشجویان دختر شهر مشهد)

  • شهلا باقری,
  • جواد مداحی,
  • طاهره لطفی خاچکی

DOI
https://doi.org/10.22059/jwdp.2019.262156.1007456
Journal volume & issue
Vol. 17, no. 1
pp. 43 – 69

Abstract

Read online

تجرد، بالا رفتن سن ازدواج و خیل عظیم دختران مجرد بالای 30 سال، آمار بالای تحصیل‌کرده‏های مجرد و گفتمان عمومی جامعه در رابطه با کاهش شدید ازدواج به نظر می‏رسد پژوهش‌گران و اندیشمندان را مجاب کرده باشد تا این موضوع را مسئله‏ای اجتماعی بدانند. هدف پژوهش حاضر کشف معنا و علت‏های بالا‌رفتن سن و تأخیر ازدواج در میان دختران است. در بخش روش‏شناسی، از روش‏شناسی کیفی و راهبرد نظریة زمینه‏ای استفاده شد. تعداد 33 دانشجوی دختر به‏صورت هدفمند به مدت بیش از یک سال بررسی شدند. پانزده مقولة اصلی و یک مقولة هسته از خلال کدگذاری داده‏ها استخراج شد: تحصیلات و بازاندیشی فرصت‏های فردگرایانه، ادامه‌تحصیل مشغولیتی بازدارنده، تجربة رابطه با دیگری مهم، واکاوی شکست دیگران (خاطرات منفی)، ترس از طلاق، اعتماد‌ناپذیری و متعهدنبودن مردان، محدودیت شغلی و جبر تحصیلی، سرزنش، تحقیر و اعمال فشار بر دختران مجرد، تحکم و نادیده‌انگاری نظر دختر، انگیزه‏های دوران تجرد، دوران رهایی و مسئولیت‏ناپذیری، جهاز، بازتولید فرهنگی مشقت‏بار، درآمد و تمکن مالی عاملی مهم برای تشکیل خانواده، روابط عاشقانة مدرن: سبک زندگی غربی، جمود و وسواس ناشی از افزایش سن و بزرگ‏پنداری دافعه‏های ازدواج. «تجربة تجرد، تأخیری معنادار» به‏عنوان مقولة نهایی انتخاب شد و در پایان مدل پارادایمی مستخرج از داده‏ها طرح شد.

Keywords