Mukaddime (Dec 2017)

MELAYÊ CIZÎRÎ’NİN DÎVÂN’INDA SEM‘ (MUSİKÎ VE RAKS)

  • Mehmet Nesim Doru

DOI
https://doi.org/10.19059/mukaddime.363358
Journal volume & issue
Vol. 8, no. 3
pp. 17 – 39

Abstract

Read online

Bu çalışmada 17. Yüzyılda yaşayan mutasavvıflardan Melayê Cizîrî’nin semâ‘ konusuna yaklaşımı ele alınmaktadır. Cizîrî semâ‘ konusunda İbnü’l-Arabî başta olmak üzere İslam tasavvuf düşüncesinin nazarî ve pratik semâ‘ ile ilgili meselelerine vakıf bir düşünür olarak; semâ‘’ın dört ayrı kullanımını eserinde işlemiştir. Bu kullanımlar “ontolojik semâ‘”, “kozmolojik semâ‘”, “rûhânî semâ‘” ve “tabiî semâ‘” anlamlarıdır. Cizîrî varlık görüşünde yukarıdan aşağıya bir hiyerarşi içinde meseleleri ele aldığı gibi, semâ‘ konusunda da aynı hiyerarşiyi takip etmiştir. Onun düşüncesinde semâ‘, sûfînin kalbindeki ilahî nağmelerin yansıması sonucu vecde gelip, raks ve deveran etmesidir. Bu açıdan semâ‘ onun tasavvuf düşüncesinin önemli bir esasını oluşturmaktadır denilebilir.

Keywords