بررسی وضعیت نابرابری درآمدی در خانوارهای روستایی شهرستان نیشابور با تأکید بر نقش درآمدهای غیرکشاورزی

Abstract

امروزه، درآمدهای غیرکشاورزی به بخشی مهم از منابع تأمین معاش در خانوارهای روستایی تبدیل شده است و نقشی مهم در کاهش فقر و نابرابری درآمدی دراین خانوارها دارد. از این‏رو، در مطالعه حاضر، نقش درآمدهای غیرکشاورزی در نابرابری درآمدی در خانوارهای روستایی شهرستان نیشابور با بهره‌گیری از شاخص تجزیه ضریب جینی بررسی شد. داده‌های مورد نیاز از 380 خانوار روستایی این شهرستان به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای چندمرحله‌ای طی دوره زمانی شهریور تا بهمن 1396 از طریق مصاحبه حضوری و تکمیل پرسشنامه به‌دست آمد. نتایج حاصل از پرسشنامه‌ها نشان داد که در سال‌های 1395 و 1396، میانگین درآمد یک خانوار روستایی شهرستان نیشابور حدود 19/21 میلیون تومان بود که از آن میان، درآمدهای غیرکشاورزی (خوداشتغالی، مزدبگیری غیرکشاورزی، مستمری، اجاره و سود و یارانه) 8/48 درصد و درآمدهای کشاورزی (زراعت، باغ و دام) 1/51 درصد از کل درآمد خانوار را تشکیل می‌داد. بر پایه نتایج تجزیه ضریب جینی، در حالی که درآمدهای غیرکشاورزی نابرابری درآمدی را کاهش داده، درآمد از بخش کشاورزی (باغ و دام) موجب افزایش نابرابری درآمدی در خانوارهای روستایی شده است. همچنین، بیشترین سهم در نابرابری درآمدی خانوارهای روستایی مربوط به بخش دام با 34 درصد و کمترین سهم مربوط به یارانه‌ها با دو درصد بود. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، پیشنهاد سیاستی مطالعه حاضر فراهم‌سازی زمینه رشد فعالیت‌های غیرکشاورزی به‌ویژه فعالیت‌های مزدبگیری و خوداشتغالی غیرکشاورزی در مناطق روستایی به‌منظور کاهش نابرابری درآمدی است.

Keywords

• تجزیه ضریب جینی
• درآمد غیرکشاورزی روستایی
• نابرابری درآمدی
• نیشابور (شهرستان)