تنش های محیطی در علوم زراعی (May 2016)

تأثیر محلول‌پاشی اسید آسکوربیک و سدیم نیتروپروساید بر عملکرد دانه، روغن و برخی صفات زراعی گلرنگ بهاره (Carthamus tinctorius L.) در شرایط تنش کم آبیاری

  • صفیه عرب,
  • مهدی برادران فیروزآبادی,
  • حمیدرضا اصغری,
  • احمد غلامی,
  • مهدی رحیمی

DOI
https://doi.org/10.22077/escs.2016.296
Journal volume & issue
Vol. 9, no. 1
pp. 15 – 27

Abstract

Read online

به‌منظور ارزیابی تأثیر اسید آسکوربیک و سدیم نیتروپروساید بر عملکرد دانه، روغن و برخی صفات گلرنگ (Carthamus tinctorius)، پژوهشی در سال 1390 در دانشگاه شاهرود انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 2 سطح آبیاری هر 8 روز یک‌بار (تیمار عدم تنش) و هر 16 روز یک‌بار (تیمار تنش) به‌عنوان فاکتور اصلی و 3 سطح اسید آسکوربیک (صفر، 10 و 20 میلی مولار) و 3 سطح سدیم نیتروپروساید (صفر، 50 و 100 میکرو مولار) به‌صورت محلول پاشی برگی به‌عنوان فاکتورهای فرعی بودند که در قالب آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی در 3 تکرار قرار گرفتند. تیمار آبیاری بعد از استقرار کامل بوته‌ها اعمال گردید. در 63 و 65 روز پس از کاشت به ترتیب محلول‌پاشی با سدیم نیتروپروساید و اسید آسکوربیک انجام شد و یک هفته بعد تکرار گردید. نتایج نشان داد که تنش کم‌آبیاری موجب کاهش محتوای نسبی آب برگ، وزن مغز دانه و تعداد دانه در طبق شد. در مقابل نسبت پوسته به مغز دانه در شرایط تنش افزایش یافت. اگرچه در اثر محلول ­پاشی اسید آسکوربیک با غلظت پایین محتوای نسبی آب برگ کاهش نشان داد ولی در همین شرایط تعداد طبق در بوته به‌طور متوسط 2/5 طبق در بوته افزایش یافت. استفاده از سطح سوم سدیم نیتروپروساید (100 میکرو مولار) موجب افزایش معنی‌دار وزن هزار دانه، عملکرد دانه (13/2 درصد)، عملکرد روغن (17/2 درصد) و درصد روغن (4/6 درصد) گردید. لذا این­گونه استنباط می‌شود که کاربرد برگی سدیم نیتروپروساید با غلظت مناسب می‌تواند در کاهش شدت تنش کم‌آبی مفید باشد.

Keywords