بررسی کارآیی روشهای تجربی برآورد تبخیر- تعرق مرجع (بر پایه درجه حرارت) در اقلیمهای مختلف (مطالعه موردی ایران)

Abstract

بررسی کارآئی روشهای تجربی بر آورد تبخیر و تعرق مرجع در بر آورد نیاز آبی گیاهان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. لذا، در این مطالعه از دادههای هواشناسی 154 ایستگاه سینوپتیک کشور در مقطع آماری 15 ساله(1377 تا 1391)، تبخیر- تعرق پتانسیل برای تمام ایستگاههای سینوپتیک کشور، با استفاده از روشهای محاسباتی مبنی بر درجه حرارت هوا، مشتمل بر17 روش محاسبه شدند. نتایج حاصل از روشهای مختلف با نتیجه حاصل از روش مرجع (فائو- پنمن- مانتیث) مقایسه گردیدند. بهترین و بدترین روشها براساس شاخصهای آماری مختلف، شامل ضریب رگرسیونی، جذر مربعات، متوسط خطای تخمینها و معیار جاکوویدزانتخاب شدند. نتایج نشان داد، که به ترتیب برای اقلیم خشک، روشهای هارگریوز-M4، هارگریوز، هارگریوز-M2، هارگریوز-M1، هامون1961، هامون1963و هارگریوز سامانی مناسبترین روشها می‎باشند. برای اقلیم نیمهخشک روشهای هارگریوز-M4 ، هارگریوز، هامون1963 و هارگریوز سامانی مناسبترین روشها بودند.در اقلیم مدیترانهای روشهای هارگریوز- M4و هارگریوز مناسبترین روشها بودند.در اقلیم نیمهمرطوب روشهای هارگریوز-M4 و هارگریوز-M2 مناسبترین روشها برگزیده شدند.در اقلیم مرطوب نیز روشهای هارگریوز-M4، هارگریوز- M2و هارگریوز-M1 مناسبترین روشها و در اقلیمهای بسیار مرطوب روشهای هارگریوز-M4، هارگریوز، هارگریوز-M1 و بلانیکریدل-4 مناسبترین روشها و روش چندل نامناسبترین روش برای همه اقلیم‎ها بود.ضمنا مطالعات لیسیمتری انجام شده در اقلیم نیمه خشک، انتخاب بهترین و بدترین روشهای برآورد تبخیر- تعرق مبنی بر درجهحرارت را تایید نمودند.

Keywords

• تبخیر تعرق پتانسیل
• داده‎های هواشناسی
• شاخص‎های آماری
• مطالعات لیسیمتری
• اقلیم نیمه خشک