Akademik Başarının Yordayıcıları: Sosyoekonomik Düzey ve Okul Türü

Abstract

Bu çalışmada sosyoekonomik düzey ve okul türünün akademik başarı üzerindeki etkisi Türkiye’de 10 yıldan uzun bir zaman aralığında uygulanan üç ulusal geçiş sistemi ve iki milyon öğrenciye ait verilerle değerlendirildi. Her bir geçiş sisteminin değerlendirilmesi, kendi kapsamındaki ulusal sınava katılan öğrencilere ait verilerle gerçekleştirildi. Öğrencilerin sosyoekonomik düzeylerinin etkisini kontrol ederek devlet okulları ve özel okullarda eğitim alan öğrencilerin puan ortalamalarını karşılaştırmak için kovaryans analizi kullanıldı. Sosyoekonomik açıdan daha avantajlı okul türü olan özel okullardaki öğrencilerin her üç geçiş sisteminde de dil, matematik ve fen testlerinde diğer öğrencilerden anlamlı ölçüde daha yüksek performans gösterdiği bulgusuna ulaşıldı. Tüm öğrencilerin liselere yalnızca ulusal sınav sonuçlarına göre yerleştirildiği ulusal geçiş sisteminde bu farkın daha da arttığı gözlemlendi. Ayrıca, tüm öğrencilerin liselere sınav puanlarına göre yerleştirildiği geçiş sisteminde sosyoekonomik düzeyin öğrencilerin puanları üzerindeki olumsuz etkisinin de en yüksek düzeye ulaştığı belirlendi. Ulusal geçiş sistemlerinin her üçünde de sosyoekonomik düzeyin kontrol edilmesi durumunda özel okul öğrencilerinin puan ortalamalarının anlamlı ölçüde düştüğü gözlemlendi. Çalışma bulguları, öğrencilerin liseye geçişlerinde okul ayrıştırması uygulanmamasının ya da mümkün olduğunca ertelenmesinin daha yararlı olduğunu göstermekte ve ulusal okul ayrıştırma politikaları açısından önemli sonuçlar sağlamaktadır.

Keywords

• school tracking
• socioeconomic status
• academic achievement
• school type
• transition systems