Gaziantep University Journal of Social Sciences (Jan 2023)

SİYASİ SPILL OVER VE UYUM/ENTEGRASYON: AVRUPA BİRLİĞİ ÖRNEĞİ

  • Aykut Karakuş,
  • Recep Şehitoğlu

DOI
https://doi.org/10.21547/jss.1207258
Journal volume & issue
Vol. 22, no. 1
pp. 295 – 309

Abstract

Read online

Nevi şahsına münhasır tek örnek olan Avrupa Birliği (AB), 2. Dünya Savaşı sonrasında teknik alanda başlayan iş birliği alanlarının diğer sektörlere de yayılması ile günümüz supranasyonal yapısına sahip olmuştur. Neo-Fonksiyonalist bir perspektif ile kömür ve çelik sektörleri özelinde başlayan bu süreç, tarihsel rekabet alanlarının (Ruhr ve Saarland gibi) bir iş birliği alanı olarak değerlendirilmesini mümkün kılmış, kolektif ve ulus üstü yapının inşa edilmesinde tetikleyeci bir parametre işlevi görmüştür. Öyle ki Avrupa Kömür Çelik Topluluğu (AKÇT) üyeleri arasında kaldırılan gümrük duvarları, Spill Over etkisi göstererek ekonomik entegrasyonu ivmelendirmiş, Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu’nun (EURATOM) kurulması ile sonuçlanmıştır. Bu doğrultuda üyeler arasında artan diyalog, güven ve iletişim bu toplulukların tek çatı altına toplanmasını gündeme getirmiş Füzyon Antlaşması (1967) ile, Avrupa Toplulukları (AT) adını almıştır. Topluluk üyelerinin artan refahı ve kazanç durumu, uluslararası sistemde meydana gelen gelişmeler diğer aktörlerin de AT’ye katılımını rasyonel kılmış, entegrasyon Take Off etkisi ile siyasi alanlara da yayılmıştır. Nihayetinde Avrupa Tek Senedi (ATS) ile entegrasyonun önündeki engellerin (iç pazar, rekabet koşulları, yasama vs.) çözümü için yeni bir düzenlemeye gidilmiş, parasal ve siyasi birlik için alt yapı hazırlıkları başlamış, Topluluk için 1980 yılı entegrasyon ve derinleşmenin mihenk taşı olmuştur. Sektörel bir alanda başlayan bu süreç Maastricht Anlaşması ile dallanma etkisi göstermiş ve AT, AB adını alarak ortak güvenlik ve dış politika, parasal ve siyasi alanlarda birlik kurmayı başarmıştır. Süreç içinde entegrasyona AB üyelerinin ulus devlet yapılarından kaynaklanan karşı koyuşlar olmasına rağmen AB, Avrupalı kimliğinin (AB vatandaşı) inşa edilmesine öncelik vermiş, Anayasal bağlamda bir ulus devleti andıracak bayrak, marş ve anayasa gibi girişimler ile üyeler arasında uyumu geliştirmeye çalışmıştır.

Keywords