مجله علوم تربیتی (Aug 1999)

خصوصی‌ سازی‌ مدارس‌ در ایران‌

  • یداللّه‌ مهرعلی‌زاده‌

DOI
https://doi.org/10.22055/edus.1999.16099
Journal volume & issue
Vol. 6, no. 1
pp. 105 – 126

Abstract

Read online

در مقاله‌ حاضر خصوصی‌ سازی‌ به‌ عنوان‌ یکی‌ از مباحث‌ جدال‌ برانگیز دهه‌های‌ اخیر بررسی‌ شده‌ است‌. جریان‌ خصوصی‌ سازی‌ در خلال‌ برنامه‌ پنج‌ ساله‌ اول‌ توسعه‌ اقتصادی‌، اجتماعی‌ و فرهنگی‌ از سال‌ 1367 در اقتصاد ایران‌ مطرح‌ گردیده‌ و این‌ روند در مدارس‌ شتاب‌ بیشتری‌ یافته‌ است‌. مقاله‌ حاضر در راستای‌ پاسخ‌ به‌ سوالاتی‌ نظیر: خاستگاه‌ نظری‌ و زمینه‌های‌ اقتصادی‌ خصوصی‌ سازی‌ مدارس‌، نقش‌ دولت‌ در فرایند خصوصی‌ سازی‌، دلایل‌ برپایی‌ مدارس‌ خصوصی‌، استفاده‌ کنندگان‌ از مدارس‌ خصوصی‌ و سرانجام‌ کارایی‌ مدارس‌ خصوصی‌ برای‌ زیستن‌ در عصر جهانی‌ شدن‌ و بهره‌گیری‌ از مزایای‌ آن‌ به‌ رشته‌ تحریر در آمده‌ است‌. نتایج‌ حاصله‌ نشان‌ می‌دهد که‌ اولاً، مدارس‌ خصوصی‌ در ایران‌ بیشتر از دو جنبه‌ تامین‌ مالی‌ و اداره‌ مدارس‌ مورد توجه‌ قرار گرفته‌اند. ثانیاً فشارهای‌ سیاسی‌ و اجتماعی‌ برای‌ ایجاد مدارس‌ خصوصی‌ در کشور ایران‌ از عوامل‌ عمده‌ به‌ شمار می‌روند. لذا می‌توان‌ گفت‌ دیدگاههای‌ انتقادی‌ - که‌ معتقدند خصوصی‌ سازی‌ مدارس‌ به‌ عنوان‌ فرایندی‌ برای‌ تقویت‌ گروههای‌ غنی‌ و مرفه‌ و حفظ‌ و تثبیت‌ طبقه‌ اجتماعی‌ و موقعیت‌ سیاسی‌ و اجتماعی‌ افراد و خانوادها است‌، تبیین‌ مناسبی‌ برای‌ تفسیر دلایل‌ و زمینه‌های‌ شکل‌گیری‌ مدارس‌ خصوصی‌ در ایران‌ می‌باشند. ثالثاً، به‌ لحاظ‌ ماهیت‌ ساختاری‌ و عوامل‌ شکل‌ دهنده‌ مدارس‌ خصوصی‌ در کشور ایران‌، این‌ مدارس‌ نمی‌توانند در راستای‌ دستیابی‌ به‌ مزیتهای‌ اقتصاد جهانی‌ حرکت‌ نمایند.

Keywords