تعیین مناطق آنومال ژئوشیمیایی با استفاده از مدل‌سازی آمارۀ U مقادیر فاکتور اصلی چندعنصری (U-PCA) مرتبط با کانی‌سازی طلای پهنه‌های برشی

Abstract

هدف اصلی تجزیه و تحلیل داده‌های ژئوشیمیایی رسوبات آبراهه‌ای، شناسایی مناطق آنومالی ژئوشیمیایی است. در این مقاله برای ترسیم مناطق با پتانسیل کانی‌سازی طلای پهنه‌های برشی، از روش جدید تلفیقی بر پایۀ روش‌های تحلیل مؤلفه‌های اصلی و آمارۀ فضایی U استفاده شده است. در ابتدا روش PCA به عنوان یک روش کاهش ابعاد چند متغیره، برای استخراج ویژگی‌های ژئوشیمیایی و شناسایی عناصر پاراژنز کانی‌سازی طلای پهنه‌های برشی منطقۀ سقز استان کردستان بکار گرفته شد. فاکتور اصلی کانی‌سازی بر اساس ماتریس اصلی چرخشی، تعیین گردید و عناصر پاراژنز W, As, Sb و Sn مرتبط با فرآیند کانی‌سازی شناسایی شد. جهت افزایش موفقیت اکتشاف و شدت بخشی به هاله‌های ژئوشیمیایی، مولفۀ کانی‌سازی چند عنصری حاصل از روش PCA مدل‌سازی شد. سپس روش آمارۀ فضایی U بر روی مولفۀ اصلی کانی‌سازی پیاده‌سازی شد تا اهداف کانی‌سازی چند عنصری تعیین شده و جوامع ژئوشیمیایی مشخص و ترسیم گردد. با استفاده از این سناریو که در این پژوهش به عنوان یک روش مدل‌سازی جوامع ژئوشیمیایی بنام U-PCA مطرح شد، مناطق آنومال کانی‌سازی طلای پهنه‌های برشی با دقت بیشتری تعیین گردید. از میان چهار کانسار و دو اندیس معرفی شده توسط عملیات اکتشافات محلی و ناحیه‌ای سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تعداد 5 زون به خوبی شناسایی شدند. در کنار این روش، روش مرسوم آمارۀ فضایی U نیز بر روی داده‌های عنصر طلا پیاده‌سازی شد و نتایج آن با یکدیگر مقایسه گردید. روش تلفیقی جدید نرخ پیش‌بینی اکتشافی را افزایش داد و نتایج بسیار مناسب‌تری را برای تعیین مناطق پتانسیل کانی‌سازی نشان داد.

Keywords

• مدل‌سازی آمارۀ u
• روش تحلیل مؤلفه‌های اصلی
• u-pca
• مناطق آنومالی
• کانی‌سازی طلای پهنه‌های برشی