زبان و ادب فارسی (Feb 2020)
احمد محمود: روایتِ تاریخ و داستان در رمان «همسایه ها»
Abstract
احمد محمود نویسنده‌ای اقلیم‌گرا و رئالیست است که آثارش از طُرق مختلف با تاریخ، حوادث و اشخاص تاریخی ارتباط یافته است. «همسایه‌ها» نخستین رمان این نویسنده است که درونمایۀ آن با تلفیقی از مستندات تاریخی، تخیل و خاطراتِ نویسنده تکوین یافته است. «همسایه‌ها» در عین داشتنِ خصوصیات یک روایت داستانی، مثل دیگر رمان‌های محمود، به روایتِ واقع‌نگارانۀ یک رویداد مهم تاریخی پرداخته است. جریان «ملی شدن صنعت نفت در ایران» پی‌رنگِ این رمان است و این حادثۀ تاریخی، نقشی محوری در شاکلۀ آن دارد. ماجراها و مناسباتِ بخش عمده‌ای از رمان «همسایه‌ها» با این رویداد تاریخی، پیوند محتوایی و ساختاری یافته است. در این مقاله، بازتاب و انعکاس این رویداد و حوادث مربوط به آن در رمان «همسایه‌ها»، هم‌چنین رویکرد و داوری تاریخیِ نویسنده مورد تأمل و بررسی قرار گرفته است. طی آن، شیوۀ بازسازی تاریخ و همانندی و تفاوت‌های آن با مستندات تاریخی تبیین شده است.
Keywords
