YHTD’lerin Değerlendirilmesinde Yeni Bir Yöntem

Abstract

Yer hareketi tahmin denklemlerinin sayılarının günden güne artması (YHTD), geliştirme aşamasında kullanılan verilerin artması ve buna paralel olarak denklemlerin daha karmaşık hale gelmesi, kullanıcılar açısından kolaylık değil daha çok külfet getirmiştir. Sismik tehlike analizi (STA) için hangi denklemin daha uygun olduğu ve daha kesin sonuçlar verebileceği konusu bir süredir kullanıcıları meşgul etmekte, denklem geliştiricileri ise denklemlerin geçerlilik koşulları konusunda zorlamaktadır. Denklemlerin uzaklık, deprem büyüklüğü ve diğer parametrelere bağlı değişken performansları ve özellikle belirsizlikleri, denklemlerin seçimi konusunda kullanıcıları mantık ağacı gibi yöntemleri geliştirmeye sevk etmiştir. Ancak bu yöntemle, belirli sayıda YHTD seçimi ile sadece tek YHTD seçilmesinin oluşturabileceği belirsizlik ve yanlış tercih olasılığı en aza indirilmeye çalışılmıştır. Ancak, şurası bir gerçek ki bu yönteminde yaklaşık yöntem olduğu ve en gerçekçi sonucu değil ancak en yakın sonucu verdiği bilinerek, yeni çözümler sunma amacı ile çalışmalar devam etmektedir. Bu çalışmada da, böyle bir bakış açısı ile tamamıyla yeni bir yöntem olan eşivme eğrileri ile uyumluluk yöntemi kullanarak, hâlihazırda geliştirilmiş denklemler değerlendirilmiştir. Ayrıca denklemlerin performansı diğer denklemlerle karşılaştırılarak yerel etkilere de vurgu yapılmıştır. Bu yöntemle, depremlerin yıkıcı etkilerinin daha yüksek olduğu alanlarda ki performansının önemi ön plana çıkartılarak yapılan değerlendirmenin, en doğru denklemin seçimi açısından önemi vurgulanmıştır.

Keywords

• yer hareketi tahmin denklemi
• eşivme eğrileri
• harita benzeşim katsayısı
• artık
• ground motion prediction equation
• isoseismal contours
• map similarity index
• residuals