مروری بر مفاهیم مدل‌سازی هیدرولوژی در حوضه‌های آبریز : بخش اول معرفی فرآیند مدل سازی

Abstract

فرآیندها و مؤلفه‌های مرتبط با چرخه آب در طبیعت دارای ارتباطات نسبتاً پیچیده و همچنین تغییرات زمانی و مکانی بسیار گسترده و متفاوتی هستند. امروزه اصلی‌ترین راه‌حل در درک و پیش‌بینی این فرآیندها در حوضه‏های آبریز به سبب وجود روابط بسیار غیرخطی و پیچیده بین آنها، وجود محدودیت‌های اقتصادی در اندازه‌گیری دقیق مؤلفه‌ها و نیاز به داده‌ها و اطلاعات مختلف در شناخت فرآیندهای هیدرولوژی استفاده و توسعه مدل‏های شبیه‌سازی با توجه به اهداف مورد انتظار می‌باشد. اما همواره به دلیل عدم وجود و رجوع به مبانی کار و شناخت مفاهیم کاربردی، چگونگی مدل‌سازی هیدرولوژی و توسعه مدل‏ها کمتر مورد توجه بوده است. نتایج مدل‌ساز‌ی‏های هیدرولوژی که بدون طی فرآیند مدل‌سازی و تنها با انتخاب یک مدل اجرایی و واسنجی آن انجام می‌شود از قابلیت اعتماد کمی برخوردار می‌باشند. بنابراین لزوم شناخت و نگاه دقیق‌تر به مدل‏ها، چگونگی توسعه آنها و کاربرد آنها به عنوان یک ابزار شناخت و تحلیل رفتار سیستم‌های هیدرولوژیک بسیار ضروروی است. این مقاله با هدف ارائه تعاریف و دیدگاه‌های موجود در روند مدل‌سازی هیدرولوژی، معرفی فرآیند پنج‌گانه مدل‌سازی هیدرولوژی و در نهایت بررسی انواع مدل‏های هیدرولوژی تدوین شده است.

Keywords

• مدل ادارکی
• مدل مفهومی
• صحت‌سنجی
• واسنجی
• اعتبارسنجی