توسعه مدل بهره برداری دستی به‌منظور بهبود کفایت و پایداری توزیع آب کشاورزی در کانال های اصلی آبیاری

Abstract

این مطالعه به بررسی میزان تأثیر دو راهکار غیرسازه‌ای، «شرایط قابل پیش بینی نوسانات ورودی به شبکه» و «توزیع آب بر اساس نوبت‌دهی» در بهبود فرآیند بهره‌برداری کانال آبیاری پرداخته است. برای این منظور مدل شبیه‌ساز هیدرولیک جریان برای کانال اصلی شبکه آبیاری نکوآباد توسعه داده شد و با استفاده از دو شاخص ارزیابی عملکرد، میزان کفایت و پایداری توزیع آب در کانال اصلی ارزیابی شد. جهت بررسی میزان بهبود توزیع آب در هرکدام از راهکارها، برنامه‌ریزی توزیع آب روزانه مطابق هر راهکار در محیط MATLAB تهیه و با مدل ریاضی شبیه‌سازی لینک شد. جهت تعیین میزان اثرگذاری هر راهکار تحت سناریوهای مختلف بهره‌برداری، تحلیل مکانی تغییرات شاخص‌های ارزیابی عملکرد کفایت و پایداری توزیع آب، در GIS صورت گرفت. نتایج نشان داد که با بکارگیری راهکارهای غیرسازه‌ای وضعیت کلی بهره‌برداری به میزان محدودی بهبود می‌یابد، به‌نحوی‌که کفایت توزیع آب روزانه در کل شبکه در حدود 10-11 درصد در راهکار اول و در حدود 7-9 درصد در راهکار دوم نسبت به وضع موجود بهره‌برداری، بهبود یافته است. همچنین بهبود پایداری توزیع آب به‌طور میانگین در حدود 13 تا 15 درصد بدست آمد. بنابراین با استفاده از راهکار دوم، آب کشاورزی با توزیع مناسب‌تری در بخش میانی و پایین‌دست کانال به آبگیرها تحویل داده می‌شود.

Keywords

• ارزیابی عملکرد بهره برداری
• بهسازی شبکه آبیاری
• راه‌کار غیر سازه‌ای
• هیدرولیک جریان