تحقیقات مالی اسلامی (پیوسته) (Oct 2022)
چالش‌های بازار بین‌بانکی ایران و ارائه راهکار در چارچوب اقتصاد مقاومتی
Abstract
بازار بین‌بانکی ظرفیت مناسبی برای مدیریت ریسک نقدینگی بانک‌ها و سیاست‌گذاری‌های بانک مرکزی به‌عنوان هسته بازار پول، جایگاه ویژه‌ای در نظام پولی- مالی دارد. این بازار با پشتیبانی از بانک‌ها به‌عنوان نهاد تأمین مالی بخش واقعی اقتصاد و تولید و با افزایش ثبات و شفافیت به میزان لازم در نظام بانکی، می‌تواند در تحقق اقتصاد مقاومتی ایفای نقش نماید. با بررسی عملکرد بازار بین‌بانکی کشورهای توسعه‌یافته و ایران و مصاحبه‌های هدفمند، چالش‌ها و راهکارهای اصلاحی به روش تحلیل مضمون استخراج شد و در قالب پرسش‌نامه در معرض اعتبارسنجی خبرگان قرار گرفت. نهایتاً با روش آزمون فرض آماری، 25 چالش در حوزه‌های ساختار، شریعت، نظارت و اجرا تأیید شد. پس از جلسات هم‌فکری و گروه کانونی، 22 پیشنهاد ارائه شد که برخی از آن‌ها عبارتنداز: وضع دو دسته مقررات شفاف برای ورود به بازار و ادامه فعالیت و حد سپرده‌پذیری، بازطراحی ساختار بازار بین‌بانکی ایران پس از مرور آخرین مدل‌های جهان ازجمله ساختار لایه‌بندی، فرهنگ‌سازی و آموزش مالی اسلامی به در سطوح مدیریت تا کارشناسی در شبکه بانکی، استقرار نظام شایسته‌گزینی مدیران متخصص و متشرع در شبکه بانکی، استفاده از ابزارهای اسلامی غیرکوتاه‌مدت و غیرمعکوس‌شونده مبتنی‌بر اهداف اقتصاد اسلامی، استفاده مؤثر از کریدور نرخ سود و هدایت اعتبار توسط بانک مرکزی، ارتقای بازار بین‌بانکی به یک بازار متشکل و شفاف، انتشار به‌موقع داده‌های بازار بین‌بانکی و اطلاعات کسری بانک‌ها حداقل در سطح شبکه بانکی، رصد منظم و اثربخش نهاد ناظر بر بازار، راه‌اندازی سیستم اعتبارسنجی و فعالیت مؤسسات اعتبارسنجی، استفاده از ظرفیت کشورهای همسایه و فناوری بلاکچین و رمزارزها در بازار بین‌بانکی، اقدامات پیشگیرانه از نکول مانند: الزام ارائه گزارش مصارف وجوه بین‌بانکی، مبادله ابزارهای بازار پول و سرمایه و جلوگیری جدی از اضافه برداشت، بررسی امکان مشارکت سایر نهادهای مالی در این بازار و بازطراحی ساختار بازار بین‌بانکی ایران مبتنی‌بر اقتصاد اسلامی با توجه به چالش‌ها و نارسایی‌ها و پس از مرور تجارب دنیا.
Keywords
