پیکره (Dec 2024)
بررسی دیدگاه طراحان فرش ایران در ارتباط با آیندۀ شغلی خود در مواجهه با نرم‌افزارهای مبتنی‌بر هوش مصنوعی
Abstract
مقدمه: هوش مصنوعی امروزه ضمن نقش‌آفرینی در تمامی ابعاد زندگی اجتماعی، اقتصادی و تولیدی جوامع بشری از شاخص‌ترین جلوه‌های رشد فناوری و آینده‌نگری جهان هستی معرفی می‌گردد. به‌نظر می‌رسد طراحی فرش ایرانی نیز در برابر این قدرت نوظهور، دچار تغییراتی عمیق خواهد شد. هرچند همواره مباحث شاخص هنری خلاقیت هنرمندان در تقابل با فناوری دیده می‌شود، اما مسألۀ اصلی این پژوهش چگونگی مواجهه طراحان فرش با نرم‌افزارهای مختلف حوزه هوش مصنوعی با قابلیت اصلاح و طراحی نقشه است. هدف اصلی این پژوهش بررسی دیدگاه طراحان فرش ایران پیرامون آینده شغلی خود در مواجهه با نرم افزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی است. اینکه آیندۀ شغلی شاغلین این عرصه با وجود نرم‌افزارهای حوزۀ طراحی مبتنی‌بر هوش مصنوعی چگونه خواهد بود؟ سوالی است که در این پژوهش به آن پاسخ داده می‌شود.روش پژوهش: مقالۀ پیش‌رو مقاله‌ای کمی- کیفی است و به‌صورت توصیفی- تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه‌ای و مطالعات میدانی پایه‌ریزی شده است. با بهره‌گیری از ابزار رفتارنگاری، مشاهده، پرسش و پاسخ به تحلیل امکانات ۴ پلتفرم هوش مصنوعی موجود و در دسترس با قابلیت طراحی فرش پرداخته شده است سپس پرسش‌نامه‌ای برای ۱۳۲ نفر از نخبگان طراحی فرش ایرانی فعال در این عرصه به‌صورت الکترونیک ارسال گردیده که تنها ۵۰ نفر حاضر به مشارکت در پژوهش شده‌اند.یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد در زمان انجام این پژوهش، تنها یک نرم‌افزار هوش مصنوعی از قابلیت اصلاح نقشۀ فرش برخوردار است که به‌عنوان یک دستیار هوش مصنوعی خلاق مطرح نیست. باقی نرم‌افزارهای مبتنی‌بر هوش مصنوعی در دسترس به‌عنوان یک دستیار خلاق و نوآور، هنوز یادگیری ماشینی برروی آن‌ها صورت نگرفته و اکنون نمی‌توانند در زمینۀ طراحی فرش، به‌شیوۀ صحیح، مؤثر واقع شوند. همچنین بررسی نخبگان این حوزه نیز نشان‌دهندۀ آن است که یا تاکنون از نرم‌افزارهای مبتنی‌بر هوش مصنوعی استفاده نکرده‌اند یا اگر استفاده کرده باشند، تنها برای تغییر ابعاد و اصلاح نقشه‌های فرش بوده است و با نرم‌افزاری که خود بتواند طراحی نقشۀ فرش را از صفر تا صد انجام دهد مواجهه نشده‌اند. ۵۷% از طراحان نیز به هوش مصنوعی تنها به‌عنوان یک ابزار در دسترس می‌نگرند و نه جایگزینی برای شغل خود.نتیجه‌گیری: نرم‌افزارهای مبتنی‌بر هوش مصنوعی در طراحی فرش را در حال حاضر، می‌توان به‌عنوان ابزاری برای سهولت کار دانست؛ در نتیجه چه در آیندۀ نزدیک هوش مصنوعی بتواند جای طراحان را در این حوزه بگیرد یا نه، در حال حاضر می‌توان با طراحی پلتفرم‌هایی مبتنی‌بر هوش مصنوعی به‌عنوان یک دستیار برای طراحی فرش، شاهد سرعت در انجام طراحی، رنگ، نقطه و در نهایت تغییر ابعاد نقشۀ فرش، که بسیار زمان‌بر و پیچیده از نظر کاربران است، بهره برد.
Keywords
