مجله مهندسی شیمی ایران (Apr 2025)

اندازه‎گیری‎های کروماتوگرافی داروهای ضد صرع بااستفاده‌از جاذب‎های نانوساختار

  • محمد امین گازری,
  • اسماء خوبی,
  • کیارش کاتب ده مرده

DOI
https://doi.org/10.22034/ijche.2024.447646.1404
Journal volume & issue
Vol. 24, no. 138
pp. 121 – 148

Abstract

Read online

صرع یکی‌از شایع‌ترین بیماری‎های عصبی به‎شمار می‌رود که با تشنج‎های تصادفی همراه است و می‎تواند منجربه سایر مشکلات سلامتی شود. برای بیمارانی که نیاز به درمان اورژانسی دارند، این امر اثرات شناختی، روانی و عصبی بسیاری به‌همراه دارد. این بیماری نیاز به درمان طولانی‌مدت دارد و می‎تواند فعالیت‌های فرد را محدود سازد. صرع می‎تواند باعث اختلال شناختی یا وخیم‎ترشدن ناتوانی‎های موجود شود. عوامل متعددی- ازجمله عصب روان‌شناسی، نوع تشنج، سن شروع تشنج و مسائل روانی- اجتماعی- در این آسیب‌ها دخیل است. کشف سمیت دارویی برای دسته‎های مختلف داروها ازجمله داروهای قلبی- عروقی، آنتی‌بیوتیک‎ها، داروهای ضد تشنج و داروهای ضد سرطان امری ضروری است. تجویز دوزهای درمانی طبیعی داروهای ضد صرع در بدن می‎تواند منجربه سطوح نامناسب این دارو در خون انسان شود. بین غلظت دارو در خون و اثربخشی آن رابطۀ معناداری وجوددارد و آگاهی از این رابطه در ارائۀ راه‌برد‎های درمانی بسیار مفید است. بنابراین، اندازه‎گیری میزان این داروها در نمونه‎های زیستی مانند سرم خون انسان و مایعات بدن، پساب‎های صنعتی، نمونه‌های محیطی و آب، به‎منظور کنترل و ردیابی آن‎ها ضروری به‎نظر می‎رسد. امروزه باکمک فناوری نانو، می‎توان مقادیر بسیار کمی از داروها را در نمونه‎های مختلف اندازه‎گیری کرد. بنابراین، این مقاله به بررسی استفاده‌از فناوری نانو در تهیۀ جاذب‎های مناسب برای جداسازی داروهای ضد صرع مانند بنزودیازپین، والپروئیک اسید، فنی‎توئین، اکسکاربازپین، کاربامازپین و لاموتریژین بااستفاده‌از روش‎های کروماتوگرافی و هم‌چنین ردیابی این داروها در نمونه‌های حقیقی می‌پردازد.

Keywords