مطالعات شهری (Jan 2022)
ساخت، هنجاریابی، اعتبارسنجی مقیاس امنیت محیطی پارک های شهری مبتنی بر ترجیح کاربران (نمونه موردی: پارک ملت تهران)
Abstract
یکی از معضلات جوامع امروزی، احساس ترس و عدم احساس امنیت در محیطهای شهری و بالتبع در پارکهاست. بنابراین پارکهای شهری نیازمند طراحی آگاهانهای هستند که رضایت مخاطب را بههمراه داشتهباشد و در برنامهریزی و طراحی آنها توجه به ویژگیهای مخاطب نیز لازم است و این مهم میتواند با مشارکت و همفکری کاربران بهدستآید و افزایش امنیت محیطی به عنوان یکی از مهمترین اصول کیفیت بخشی به محیط اگر بر پایه ترجیح کاربران باشد، میتواند به بهبود فضاها کمککند. از آنجا که تفاوت در ویژگیهای هر مکان از جنبه زیستمحیطی، اقتصادی، اجتماعی و کالبدی میتواند احساس امنیت یا ترس متفاوتی را به شهروندان القا کند، در این پژوهش از یک پارک بزرگ در تهران (پارک ملت) به عنوان نمونه مورد مطالعه استفاده شدهاست. هدف پژوهش حاضر ساخت، هنجاریابی و اعتبارسنجی مقیاس امنیت در پارکهای شهری از دیدگاه کاربران است. روش تحقیق توصیفی_تحلیلی و از نوع تحلیل عاملی اکتشافی است. برای ساخت گویههای مرتبط با امنیت از طریق مصاحبه با متخصصان و کاربران، کدگذاری باز و براساس مبانینظری، پرسشنامهای در حیطهی امنیت تنظیم شدهاست. روایی محتوایی از طریق اجرای مقدماتی و مصاحبه باز با کاربران و تأیید متخصصان انجام گرفته و پایایی آن در مرحله مقدماتی با هماهنگی درونی سئوالات و آلفای کرونباخ سنجیده شده است. پرسشنامه در مرحله نهایی در بین 250 کاربر در پارک ملت تهران توزیع شده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که پرسشنامه از اعتبار و هنجاریابی برخوردار است و با واردکردن دادههای بهدست آمده در نرمافزارSPSS 22 و بهکارگیری تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی، هشت عامل تبیینکننده در ترجیح کاربران بهدست آمده که عبارتند از طراحی عناصر مصنوع، کنترل و نظارتپذیری، طراحی کاشت، خوانایی، دسترسیپذیری فیزیکی، زیباییشناسی، الگوهای فعالیت و اندازه و وسعت فضا. در بین عاملهای هشتگانه، عامل طراحی عناصر مصنوع بیشترین سهم و عامل اندازه و وسعت فضا کمترین سهم را در توضیح واریانس دارند. شاخصهای مطرحشده این پژوهش میتواند در بهبود عملکرد طراحان، مجریان و مدیران شهری در پیادهسازی الگوهای مناسب برای طراحی پارکهای شهری ایمن که منطبق بر ترجیحات کاربران باشد، مورد توجه قرار گیرد.
Keywords
