تحلیل وضعیت بوم شناختی پارک‌های شهری (مطالعه موردی: تبریز)

Abstract

فضاهای سبز و پارک­های شهری بخش مهمی از شبکه پیچیده اکوسیستم شهری هستند و اثرات قابل توجهی در اکوسیستم ارائه می­دهند. این پژوهش به بررسی و تجزیه و تحلیل اکولوژیکی پارک‌های شهری در کلانشهر تبریز پرداخته است. پژوهش حاضر از لحاظ ماهیت تحلیلی_توصیفی و از لحاظ هدف کاربردی است.اطلاعات به دو صورت اسنادی و میدانی جمع‌آوری شده است. جامعه‌ آماری تحقیق کلیه پارک‌های تبریز و جامعه نمونه، پارک‌های ائل‌گلی، باغمیشه، شمس تبریزی و ارم است. ابزار مورد استفاده برای جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات، سیستم اطلاعات جغرافیایی، روش تحلیل شبکه‌ای ANP، مدل تاپسیس و مدل الکتر است. بررسی و تجزیه و تحلیل شاخص‌های اکولوژیک در چهار محور عمده کالبدی و طراحی اکولوژیکی، زیست­محیطی، فرهنگی_ آموزشی و دسترسی در پارک‌های مورد مطالعه نشان ‌می‌دهد با توجه به نتایج به دست آمده، پارک ائل‌گلی از نظر اکولوژیکی در بهترین وضعیت قرار دارد و پارک‌های شمس، باغمیشه و ارم در رتبه‌های بعدی قرار دارند که نیازمند اتخاذ سیاست‌های مناسب در این زمینه برای بهبود وضعیت آنهاست. به گونه‌ای که در روش تاپسیس پارک ائل‌گلی در مجموع شاخص‌ها و متغیرهای در نظر گرفته شده براساس دسترسی، فرهنگی، زیست‌محیطی و کالبدی با ضریب 16Ci"> 94/15 در رتبه نخست قرار داشته و از نظر اکولوژیکی نسبت به سایر پارک‌های مد نظر وضعیت بهتری دارد. سپس پارک شمس با ضریب 16Ci"> 27/10 در رتبه دوم و بعد از پارک ائل‌گلی قرار دارد و پارک‌های باغمیشه و ارم به ترتیب با ضرایب 83/6 و 03/3 در رتبه­های سوم و چهارم قرار دارند.

Keywords

• تحلیل اکولوژیکی
• فضای سبز
• تاپسیس
• پارک‌ شهری
• تبریز