تحقیقات علوم قرآن و حدیث (Aug 2023)
الگوی بندگی خدا در ماه مبارک رمضان بر اساس تحلیل مضمونی دعاهای 44 و 45 صحیفه سجادیه
Abstract
بهره‌گیری مناسب از فرصت معنوی ماه مبارک رمضان، نیازمند شناخت آن و شیوۀ صحیح مواجهۀ با آن است که در کلام معصومان (علیهم السلام) مورد اشاره قرار گرفته است. از جملۀ آنها می‌توان به دعاهای شماره 44 و 45 صحیفۀ سجادیه با عنوان دعای ورود به ماه مبارک رمضان و دعای وداع با ماه رمضان اشاره کرد. در این پژوهش تلاش شده با استفاده از روش تحلیل مضمونی و با دو رویکرد کمّی و کیفی در سه گام تجزیه، تشریح و ترکیب، به استخراج مضامین پایه، سازمان‌دهنده و فراگیر این دعاها پرداخته و راهکارهای مطرح در این دعاها به‌منظور کشف الگوی بندگی خدا در ماه رمضان از منظر امام سجاد (علیه السلام) تبیین شود. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که از منظر آن امام معصوم، بهرهمندی از فرصت بندگی خدا در ماه مبارک رمضان نیازمند آدابی و شرایطی است که با رعایت آنها، آثار و برکاتی معنوی هم در دنیا و هم در آخرت برای انسان به ارمغان می‌آید. این آداب ذیل دو دستۀ فردی و اجتماعی در متن مقاله تبیین شده و در ادامه، آثار عمل کردن به آنها نیز در دو حوزه دنیوی و اخروی، تشریح شده است. در پایان مقاله نیز مجموع یافته‌های تحقیق به صورت یک نمودار جهت گویاسازی مطالب و الگوگیری برای بهرهمندی بیشتر، ترسیم گشته است.
Keywords
