Ankara Medical Journal (Apr 2015)
Talasemi Konusunda Verilen Eğitimlerin Talasemi Taşıyıcılarının Bilgi Düzeyi Üzerine Etkisinin Belirlenmesi
Abstract
Amaç: Bu çalışmada talasemi konusunda verilen eğitimlerin, talasemi taşıyıcılarının bilgi düzeyi üzerine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır.Materyal ve Metot: Bu çalışmaya Temmuz 2014 ile Şubat 2015 tarihleri arasında Kahramanmaraş Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması birimine evlilik öncesi hemoglobinopati taraması amacıyla başvurup, talasemi taşıyıcısı tanısı konulan 67 birey dahil edildi. Katılımcılara araştırmacılar tarafından geliştirilen soruları içeren anket formu uygulandı. Talasemi konusunda 10 bilgi sorusu eğitim öncesi katılımcılara soruldu, her bir soru bir puan olarak değerlendirildi ve katılımcıların bilgi düzeyi 10 puan üzerinden belirlendi. Sonrasında bireylere 15 dakikalık eğitim verildi, aynı sorular eğitim sonrası katılımcılara tekrar uygulandı ve aynı sistematikle değerlendirildi.Bulgular: Katılımcıların 42’si (%62,7) erkek, 25’i (%37,3) kadın, yaş ortalaması 26,01±5,80 (min=18, max=50) olarak saptandı. Bireylerin 34’ü (%50,7) daha önce talasemi hastalığını duyduğunu, 33’ü (%49,3) ise duymadığını belirtti. ‘Akraba evliliği talasemi taşıyıcılığı riskini arttırır’ ifadesine bireylerin 19’u (%28,4) katıldığını, 42’si (%62,7) fikri olmadığını, 6’sı (%9,0) katılmadığını belirtti. ‘Talasemi taşıyıcısı olan iki çiftin çocukları talasemi hastası olabilir’ ifadesine bireylerin 22’si (%32,8) katıldığını, 38’i (%56,7) fikri olmadığını, 7’si (%10,4) ise katılmadığını belirtti. Katılımcıların eğitim öncesi bilgi testinde puan ortalaması 3,52±3,23, eğitim sonrası testte puan ortalaması 8,80±1,52 olarak belirlendi. Bireylerin eğitim sonrasında bilgi düzeyinin, eğitim öncesine göre anlamlı seviyede arttığı saptandı (p<0,001). Çalışmamızda eğitim öncesi kadınların bilgi skoru 3,32±3,00, erkeklerin 3,64±3,39 olarak tespit edildi. Kadın ve erkeklerin bilgi düzeyi benzerdi (p=0,696). Çalışmamızda eğitim seviyesi lise ve altında olan bireylerde bilgi puan ortalaması 3,26±3,44, üniversite mezunu olanlarda 3,15±3,04 olarak saptandı. Eğitim seviyesi lise ve altında olanlar ile üniversite mezunlarının bilgi skorunun benzer olduğu saptandı (p=0,912).Sonuç: Çalışmamızda talasemi taşıyıcısı olan bireylerin talasemi konusunda önemli bilgi eksiklikleri olduğu saptandı. Ayrıca bu bireylere talasemi konusunda verilen eğitimin, bireylerin bilgi düzeylerini anlamlı seviyede arttırdığı belirlendi. Talasemi ile etkin mücadelede verilen eğitimlerin etkinliği ve önemi ortaya konuldu.
Keywords
