Selçuk İletişim (May 2014)
CUMHURİYETİN İLANINA BASININ BAKIŞI
Abstract
Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin kuruluşu aşamasında yapılan reformlardan en önemlisini Cumhuriyetin ilanı oluşturur. 1922 yılı sonbaharında haber, eleştiri ve yorumlarını iç politikaya yönlendiren basın organları Lozan Barışı döneminde yaptığı gibi Cumhuriyet öncesinde de Ankara Hükümetini eleştirmiştir. 4 Ekim 1923 tarihine kadar İstanbul işgal altında olduğu için basının eleştirileri konusunda Hükümetin bir yaptırım gücü bulunmamaktadır. İlandan önce basın genel olarak Cumhuriyetin ilan edilmesinden yana bir tavır ortaya knvar. Ancak basında tartışılırken önceden haber verilmeden ani bir kararla Cumhuriyetin ilan eliılmesi muhalif basının tepkilerine sebep olur. Bunun sonucunda Mustafa Kemal başta olmak üzere hükümete ağır eleştiriler yapılır. 3 Mart 1924'te kaldırılacak olan Hilafet'le ilgili tartışmaların da eklenmesi ile birlikte hükümetin teklifi ile İstanbul İstiklal Mahkemesi kurulur. İstanbul basınına gözdağı vermeyi amaçlayan Mahkeme, İngiltere'den Başbakana gönderilen bir mektubu yayınlamaları sebebiyle bazı muhalif gazetecileri yargılar, ancak ceza vermez. Mustafa Kemal'in de isteği ile basınla yönetim arasında tekrar iyi bir diyalog ortamı kurularak daha sonraki reformlar için ılımlı bir hava o-luşturulur.
