جغرافیا و مخاطرات محیطی (Mar 2025)

شناسایی عوامل مؤثر بر زمین‌لغزش در جاده آستارا تا تونل نمین با استفاده از مدل MLP

  • فریبا اسفندیاری درآباد,
  • مهرداد وهاب زاده,
  • زهره شیخلر,
  • بهروز نظافت تکله

DOI
https://doi.org/10.22067/geoeh.2024.87409.1475
Journal volume & issue
Vol. 14, no. 1
pp. 43 – 60

Abstract

Read online

زمین‌لغزش یکی از پدیده‌هایی است که رخداد آن سبب ایجاد خسارات زیادی به‌ویژه در مناطق کوهستانی می‌شود. بنابراین ارزیابی و شناخت عوامل مؤثر بر وقوع رخداد زمین‌لغزش در مناطق کوهستانی امری ضروری است. هدف از این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر زمین‌لغزش در جاده آستارا تا تونل نمین با استفاده از مدل MLP می‌باشد. مدل MLP یکی از مدل‌های کارآمد شبک­عصبی است که توانایی حل مسائل پیچیده را دارد. برای شناسایی عوامل مهم در رخداد زمین‌لغزش با توجه به مطالعات میدانی 8 عامل شناسایی‌شده ‌است که شامل: زمین‌شناسی، پوشش‌گیاهی، فاصله از جاده، کاربری راضی، شیب، جهت شیب، ارتفاع، نقاط واقعی زمین‌لغزش استفاده‌ شده است. بعد از پیش‌پردازش‌ها تمام لایه‌ها وارد نرم‌افزارSPSS MODELER شده و مدل‌سازی با 8 نورون ورودی 6 نورون میانه و 1 خروجی طراحی‌شده است. نتایج این پژوهش نشان داده که خروجی وزنی مدل MLP بیشترین ارزش وزنی را برای لایه زمین‌شناسی با مقدار 26/0 برای لایه کاربری اراضی و فاصله از جاده به ترتیب مقدار 14/0 و 13/0 اختصاص داده است. هم‌چنین در بخش اعتبار سنجی مدل مقدار AUC عدد 948/0 در بخش آموزش و 962/0 در بخش تست شبکه را نمایش می‌دهد که گویای این است که مدل هم در بخش آموزش و هم در بخش تست دارای اعتبار بالایی می‌باشد بنابر‌این نتیجه‌گیری می‌شود که عامل زمین‌شناسی نسبت به سایر عوامل در رخداد زمین‌لغزش در منطقه تأثیر زیادی دارد و درنهایت پیشنهاد می‌گردد در مطالعات آتی برای مطالعه و ارزیابی زمین‌لغزش و حرکات دامنه‌ای از مدل‌های یادگیری ماشینی و هوش مصنوعی استفاده شود

Keywords