روستا و توسعه (Feb 2024)

عوامل مؤثر بر آسیب پذیری معیشتی کشاورزان در مناطق روستایی جنوب دریاچه بختگان

  • فاطمه اردالی,
  • محمدحسن طرازکار,
  • فاطمه نصر نیا,
  • زینب شکوهی

DOI
https://doi.org/10.30490/rvt.2023.362242.1525
Journal volume & issue
Vol. 26, no. 4
pp. 65 – 90

Abstract

Read online

تغییرات آب و هوایی اثرات قابل توجهی بر منابع آبی در مناطق خشک و نیمه ­خشک داشته است و می­ تواند بر آسیب ­پذیری کشاورزان و رفاه خانوارهای روستایی نیز مؤثر باشد. لذا در پژوهش حاضر، عوامل تعیین کننده میزان آسیب ­پذیری خانوارهای کشاورز در مناطق روستایی جنوب دریاچه بختگان واقع در استان فارس با تأکید بر تغییر اقلیم مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین آسیب ­پذیری خانوارهای کشاورز منطقه مورد مطالعه با استفاده از شاخص آسیب ­پذیری معیشتی (LVI) مورد سنجش قرار گرفت و از مدل رگرسیون بتا جهت ارزیابی عوامل مؤثر بر سطوح آسیب‌پذیری استفاده شد. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 350 خانوار روستایی تعیین شد. داده­ ها و اطلاعات مورد نیاز از طریق تکمیل پرسش­نامه و مصاحبه حضوری در سال ۱۴۰۱ جمع‏ آوری شد. نتایج مدل رگرسیون بتا نشان داد که سن سرپرست خانوار، بعد خانوار، سطح تحصیلات سرپرست خانوار، دسترسی به اطلاعات هواشناسی، عضویت در تعاونی­ ها، درآمد خارج از مزرعه و همچنین دریافت وام بانکی تأثیر معنی­ داری بر آسیب ­پذیری خانوارهای روستایی منطقه مورد مطالعه دارد. بر اساس نتایج به دست آمده، توصیه می‏ شود سیاست توسعه روستایی بر روی نکات کلیدی که تاب­ آوری و ظرفیت سازگاری خانوار کشاورز را ارتقا می ­دهد از جمله آموزش، درآمدزایی، دسترسی به اطلاعات هواشناسی و عضویت در تعاونی‌ها هدف‌گذاری شود.

Keywords