Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi (Aug 2023)
TAŞ OCAĞI ARTIK MALZEMESİNİN YOL DOLGUSU, ALT VE ÜST TEMEL MALZEMESİ OLARAK UYGUNLUĞUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ
Abstract
Türkiye’de kentsel dönüşüm projeleri nedeniyle oluşan agrega ihtiyacı, özellikle büyük şehirlerdeki sınırlı sayıdaki ocak sahalarında alan ve kaynak kullanımının optimizasyonunu gerektirmektedir. Bu çalışmada, İstanbul'da bir taş ocağından kırmataş üretimi sonrası açığa çıkan artık malzemenin yol kesimlerinde kullanılabilirliği değerlendirilmiştir. Kaba dane oranı KDO %75-51 arasında olan malzeme siltli kum (SM) sınıfındadır. Standart enerji SE (600 kN-m/m3) ve modifiye edilmiş ME enerjisinde (2700 kN-m/m3) belirlenen optimum su içeriği (wopt) değerleri, plastik olmayan artık numunelerindeki sınırlı kil fraksiyonu nedeniyle sırasıyla %11 ve %8 ile sınırlı kaldığı gözlenmiştir. Buna göre KDO ile doğru orantılı olarak artan ıslatılmış CBR değerleri SE'de %9-16, ME'de %45-67 arasında değişmektedir. D10 efektif çapı ile doğru orantılı olarak artan geçirgenlik değerleri SE’de 2,2 x 10-6 - 5,0 x 10-6 m/s ve ME'de 1,2 x 10-6 - 3,7 x 10-6 m/s'dir. Direk kesme kutusu testlerinde kohezyon (c) değerleri ihmal edilebilir düzeyde olduğu belirlenmiş ve iç sürtünme açısı (ϕ) sıkıştırma enerjisiyle orantılı olarak artmıştır. KDO ile doğru orantılı olarak artan ϕ değeri SE'de 38-40°, ME'de 43-47° arasında değişmektedir. Sonuç olarak, incelenen ocak artığının ince dane oranının sınırlandırılmasının yol dolgu ve temel altı uygulamalarında kullanılabilirliğini sağlayacağı öngörülmektedir.
Keywords