Majallah-i Dānishkadah-i Pizishkī-i Dānishgāh-i ̒ Ulūm-i Pizishkī-i Mashhad. (Jan 2016)

بررسی شیوع موکوزیت دهانی ناشی از شیمی درمانی و ریسک فاکتورهای آن در کودکان مبتلا به بدخیمی مراجعه کننده به بخش هماتولوژی و انکولوژی بیمارستان کودکان دکتر شیخ در سال 1393

  • فرناز ده آبادی,
  • زهرا بدیعی,
  • ایمان پریسان

DOI
https://doi.org/10.22038/mjms.2016.6767
Journal volume & issue
Vol. 58, no. 10
pp. 578 – 589

Abstract

Read online

مقدمه موکوزیت دهانییکی از عوارض جدی رادیوتراپی و شیمی درمانی است. مطالعه حاضر با هدف بررسی شیوع موکوزیت دهانی ناشی از شیمی درمانی و ریسک فاکتورهای آن در کودکان مبتلا به سرطان های شایع که در سال 1393 به بخش هماتولوژی و انکولوژی بیمارستان دکتر شیخ مراجعه کرده بودند صورت گرفت. روش کار مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی مقطعی است که بر 123 کودک مبتلا به بدخیمی که در سال 1393 به بیمارستان دکتر شیخ مراجعه کرده بودند انجام شد. شیوه گردآوری اطلاعات به صورت میدانی و ابزار آن از نوع مشاهده و چک لیست بود. اطلاعات دموگرافیک شامل سن، جنس، نوع گروه خونی، نوع داروی شیمیایی و نوع بدخیمی از پرونده بیماران استخراج شد. قبل از آغاز شیمی ‏درمانی تمامی بیماران بر اساس ایندکس بهداشت ‏دهانی مورد معاینه دهانی قرار گرفتند. سپس بیماران در سه ماه اول و دوم درمان از نظر موکوزیت دهانی مورد ارزیابی قرارگرفتند. نتایج حاصله توسط نرم افزار SPSS و آزمون های ویلکاکسون، من ویتنی، آنالیز واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و سطح معنی داری 05/0>p در نظر گرفته شد. نتایج در این مطالعه میانگین سنی بیماران 93/2±97/5 بود. بین سن و شدت موکوزیت در سه ماهه اول (02/0=p) و سه ماهه دوم (001/0>p) ارتباط معنی داری وجود داشت . اکثر بیماران شرکت کننده مبتلا به ALL بودند که بیشتر بیماران مبتلا به موکوزیت دهانی را در سه ماهه اول درمان تشکیل می دادند. اما این نتایج در سه ماهه دوم دیده نشد. بررسی وضعیت اندکس پلاک و شدت موکوزیت در بیماران نشان داد که بین این دو متغیر در سه ماهه اول (002/0=p) و دوم (011/0=p) درمان ارتباط معنی داری وجود داشت. مصرف داروی سیتارابین و سیکلوفامید با تغییرات شدت موکوزیت ارتباط معنا داری داشت. نتیجه گیری به طور کلی شدیدترین موکوزیت دهانی در چهاردهمین روز درمان تجربه می شود. ریسک فاکتورهای سن و اندکس پلاک در سه ماهه ی اول و دوم و همچنین رژیم درمانی سیکلوفسفامید و سیتارابین در شدت موکوزیت دهانی بیماران نقش دارند. بنابراین اتخاذ یک رژیم دارویی با ریسک موکوزیت کمتر و رعایت بهداشت دهان سهم موثری در کاهش شدت موکوزیت دارد.

Keywords