Eskiyeni (Mar 2021)
İlahiyat Fakültelerinde Okul Terki: İlahiyat Fakültesinden Kayıt Sildirenler Üzerine Fenomenolojik Bir Araştırma
Abstract
Bu çalışmada kendi isteği ile kaydını sildiren dolayısıyla İlahiyat öğrenimine devam etme ihtimali bulunmayan kişiler katılımcı olarak belirlenmiştir. Bu çerçevede İlahiyat Fakültesinden kayıt sildiren kişilerin, terk deneyiminin ele alınması amaçlanmaktadır. Bir başka deyişle İlahiyat Fakültesini terk edenlerin deneyimleri çerçevesinde, yükseköğretimde okul terkinin İlahiyat Fakültesine özgü yönlerinin açığa çıkarılması amaçlanmaktadır.Çalışma, nitel araştırma yaklaşımları arasında yer alan fenomenolojik yaklaşım temel alınarak gerçekleştirilmiştir. Katılımcılar amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme kullanılarak belirlenmiştir. Bu çerçevede ölçüt ise herhangi bir İlahiyat fakültesinden kayıt sildirmek olarak belirlenmiştir. Veriler, görüşmelerde esneklik sağlaması amacıyla yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile toplanmıştır. Elde edilen veriler, betimsel analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Çalışmanın bulgularının analizi sonucunda İlahiyat Fakültesinden kayıt sildiren katılımcıların okul terki deneyiminin anlaşılmasına katkı sağlayacağı düşünülen üç temaya ulaşılmıştır. Bunlar, İlahiyat Fakültesini tercih nedeni, İlahiyat Fakültesinden kayıt sildirme nedeni ve İlahiyat Fakültesinden kayıt sildirdikten sonraki hisler şeklindedir.İlahiyat Fakültesinden kayıt sildiren katılımcıların fakülteyi tercih nedenleri; aile isteği (ısrarı olarak da ifade edilebilir), mezuniyet sonrası istihdam imkânının yüksekliği, üniversiteye giriş puanının istenilen bölüme yetmemesi, kişisel ilgi ve kendini geliştirme düşüncesi şeklindedir. Bu nedenlerden kişisel ilgi ve kendini geliştirme düşüncesi dışında kalanları, katılımcıların kendi isteği dışında İlahiyat Fakültesine geldiğini göstermektedir. Katılımcıların İlahiyat Fakültesinden kayıt sildirme nedenlerinin ise derslerin zorluğu, İlahiyat mezunlarının istihdam alanlarını kendine uygun bulmama, öğretim üyelerinden kaynaklanan sorunlar, sosyal ortama uyum sağlayamama, toplumun İlahiyat Fakültesi ve mensuplarından beklentilerini kabul etmeme şeklinde olduğu tespit edilmiştir. Katılımcılar, terk nedenleri arasında gördükleri “derslerin zorluğu” ile özellikle Arapça ve Hazırlık eğitimini öne çıkarmaktadır. Katılımcıların biri hariç İmam Hatip Lisesi dışındaki liselerden mezun olduğu düşünüldüğünde Arapça Hazırlık eğitiminin okul terki konusunda önemli bir etken olduğu görülmektedir. Ayrıca Arapça hazırlıkta İmam Hatip Lisesi dışından gelenlerin bir sınıfta toplandığını belirten katılımcı görüşleri, bu durumun okula ilişkin negatif söylemlerin birbirini desteklemesi nedeniyle okul terkinde bir neden olduğunu göstermektedir. İlahiyat mezunlarının istihdam alanlarını kendine uygun bulmama, tespit edilen okul terki nedenlerinden biridir. Buna göre katılımcılar İlahiyat Fakültesi mezunu olduklarında sahip olmaları muhtemel mesleklerin kendilerine uygun olmadığını düşündüklerinden dolayı, arzuladıkları mesleklere yönelmek için İlahiyat Fakültesinden kayıt sildirdiklerini ifade etmişlerdir. Okul terki nedenleri arasında öğretim üyelerinden kaynaklanan sorunlar da zikredilmiştir. Bu durum birkaç farklı boyutta ifade edilmiştir. Bunlardan birincisi derslerin daha anlaşılır anlatılmaması, ikincisi öğretim üyelerinin birbiri hakkındaki olumsuz düşünceleri, üçüncüsü ise siyasi düşüncesini derslere yansıtması şeklindedir. Sosyal ortama uyum sağlayamama şeklinde ifade edilen nedenlerde ise İlahiyat Fakültesinin kendine özgü ortamına yabancılık çektiklerini belirten katılımcılar, kız-erkek ilişkileri ve bunun derslik ve kantin gibi yerlere yansımalarına dikkat çekmektedir. Katılımcılar toplumun İlahiyat Fakültesi ve mensuplarından beklentilerini kabul etmedikleri dolayısıyla İlahiyat Fakültesini terk ettiklerini belirtmektedir. Toplumun veya çevrenin İlahiyat fakültesinde öğrenim görenlerden beklediği, belirli davranış kalıpları, giyim kuşam özellikleri gibi çeşitli beklentilerin olduğu bu durumun kendilerinde rahatsızlığa neden olduğu gerekçesini ileri sürmektedir.Son olarak katılımcıların İlahiyat Fakültesini terk ettikten sonraki hislerinin hep olumlu olduğu tespit edilmiştir. Katılımcılar okul terki sonrası için özgürlük, huzur, rahatlama ve mutluluk vurgusu yapmışlardır. Katılımcıların, çoğunlukla kendi isteği ile gelmediği veya ne ile karşılaşacağı konusunda bilgi sahibi olmadığı ve çeşitli nedenlerle uyum sorunları yaşadığını düşündüğü İlahiyat Fakültesinden ayrılmasının olumlu duygu ve düşünceler ortaya çıkarması olağan bir durum olarak nitelendirilebilir.
Keywords
