تأثیر کود نیتروژن بر دریافت و کارایی استفاده از تابش در دو رقم کلزای بهاره

Abstract

زیست‌توده گیاهی بالای سطح زمین را می‌توان به‌صورت حاصل‌ضرب تابش تجمعی دریافت شده (IPAR) توسط سایه‌انداز گیاهی و کارایی استفاده از تابش (RUE) بیان نمود. در این مطالعه تأثیر تیمارهای مصرف نیتروژن (N) بر IPAR و RUE دو رقم کلزای بهاره (Hyola 401 و دلگان) بررسی شد. آزمایش مزرعه‌ای در سال ‌‌زراعی 96-1395 به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. میزان مصرف N در هفت سطح صفر، 50، 100، 150، 200، 250 و 300 کیلوگرم در هکتار به‌عنوان عامل اصلی و نوع رقم کلزا در دو سطح به‌عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که پاسخ زیست‌توده بالای سطح زمین به فراهمی N در هر دو رقم کلزای مطالعه شده به تغییر هردوی IPAR و RUE مربوط بود. کل IPAR تجمعی در طی دوره رشد در دو رقم Hyola 401 و دلگان در شرایط مصرف 200 کیلوگرم N در هکتار به‌ترتیب در حدود 27 و 35 درصد بیشتر از تیمار شاهد بود. در هر دو رقم کلزا، IPAR به‌شدت به LAI و LAD وابسته بود. به این معنی که، مصرف N با افزایش LAI و LAD منجر به افزایش IPAR شد. مصرف N تأثیری بر ضریب استهلاک نوری (K) سایه‌انداز گیاهی نداشت و این ضریب برای رقم Hyola 401 معادل 65/0 (± 02/0) و برای رقم دلگان معادل 73/0 (± 02/0) برآورد شد. بسته به فراهمی N، برآورد RUE برای رقم دلگان بین 02/2 (تیمار شاهد) تا 25/3 گرم بر مگاژول (200 کیلوگرم N در هکتار) و برای رقم Hyola 401 بین 86/1 (تیمار شاهد) تا 62/3 گرم بر مگاژول (300 کیلوگرم N در هکتار) متغیر بود.

Keywords

• دوام سطح برگ
• سرعت رشد محصول
• شاخص سطح برگ
• ضریب استهلاک نور
• کسر تابش دریافت شده