منظر (Mar 2021)
مدلسازی خطای بصری«تغییر اندازه در مناظر شهری» بر ادراک نقاط کانونی شهر، مطالعۀ موردی: کریدور بصری پیاده‌راه آیت‌الله طبسی به حرم مطهر امام رضا (ع)
Abstract
رؤیت‌پذیری نقاط کانونی، حاصل اطلاعات تصویری بر شبکیۀ چشم و چگونگی ادراک فرم است. تدوین اصول رؤیت‌پذیری نقاط کانونی، مستلزم شناخت فضای بصری در «بعد افق» و «بعد فاصله» و سیگنال‌های محیط زمینه‌ای است. سؤال اصلی این پژوهش این است که چگونه می‌توان با محاسبۀ خطای بصری و تأثیرات عناصر پیش‌زمینه (مزاحم)، نقاط کانونی (نشانۀ شهری) را جانمایی کرد؟به‌طور کلی هدف این پژوهش، تدوین روشی است که با استفاده از آن می‌توان به‌وسیلۀ شیوۀ آرایش ابنیه و طراحی فضای شهری و معماری، بر رؤیت‌پذیری نقاط کانونی شهر افزود. این پژوهش از نظر ماهیت و روش علی و از نظر هدف، توسعه‌ای است. جهت سنجش ارتباط میان ساختار کالبدی، ادراک بصری و محاسبۀ میزان خطای بصری، از مدلسازی هندسی و تکنیک واقعیت مجازی، استفاده شد. نمونه موردی نقطۀ کانونی و نشانگر حرم مطهر رضوی و ساختمان‌های پیاده‌راه «آیت‌الله واعظ طبسی»، با نرم‌افزار sketch up، مدلسازی شد. نتایج پژوهش نشان داد که نقطه‌ای (M) در کریدور بصری نقطۀ کانونی وجود دارد که در آن براساس دید دوچشمی، ارتفاع نقطۀ کانونی و نشانگر، برابر، و قبل از M ارتفاع نقطۀ کانونی بزرگتر و بعد از آن کوچکتر ادراک می‌شود. از این رو براساس محاسبات هندسی موقعیت نقطۀ M با توجه به ارتفاع نقطۀ کانونی- نشانگر و فاصلة نقطة کانونی تا نشانگر مدلسازی شد و صحت آن با توجه به تکنیک واقعیت مجازی، پیاده‌راه آیت‌الله واعظ طبسی به سمت حرم مطهر امام رضا(ع)، مورد تأیید قرار گرفت. از این رو، چیدمان نشانه‌های شهری باید متناسب با این موضوع در فضای شهری صورت گیرد.
Keywords
