پژوهشنامه علم سنجی ()

شبکه هم‌استنادی مقالات حوزه علوم و فناوری هسته‌ای

  • سمیرا دانیالی,
  • نصرت ریاحی نیا,
  • حمزه علی نورمحمدی نورمحمدی,
  • علی عظیمی,
  • امید صفرزاده

DOI
https://doi.org/10.22070/rsci.2023.4766.1666
Journal volume & issue
Vol. 10, no. (شماره 1، بهار و تابستان )
pp. 181 – 202

Abstract

Read online

هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر شناسایی روند موضوعی موجود در شبکة هم‌استنادی مدارک برجستة حوزة علوم و فناوری هسته‌ای در جهان است. شناخت وضعیت موجود، مهم‌ترین اقدام جهت برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری‌های آینده است.روش‌شناسی: پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی است. در قدم نخست، از فنون علم‌سنجی جهت تحلیل حوزة موضوعی علوم و فناوری هسته‌ای استفاده شد. سپس نتایج حاصل از بخش علم‌سنجی پژوهش به روش مصاحبه با خبرگان موضوعی تحلیل شد. جامعه آماری پژوهش، در بخش کمی در گام نخست، تمام مدارک منتشر شده در مجموعه هستة وبگاه علم در حوزة علوم و فناوری هسته‌ای است. (342425 مدرک‌) در گام دوم، جهت تحلیل و ترسیم نقشه‌ی علمی، مقالات برجستة حوزة علوم و فناوری هسته‌ای (40835 مقاله) که بیش از 25 استناد در بازة زمانی 1972-2021‌م. دریافت کرده‌اند و در بخش کیفی پژوهش نیز 13 نفر از خبرگان موضوعی این حوزه تشکیل داد. جهت تحلیل و ترسیم نقشه‌های هم‌استنادی مدارک برجسته حوزة علوم و فناوری هسته‌ای از نرم‌افزار سایت‌اسپیس استفاده گردید.یافته‌ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد، از بین 205 کشور مشارکت‌کننده در تولید مقالات حوزة علوم و فناوری هسته‌ای، ایالات متحده آمریکا با تولید 84359 مدرک علمی، مجله Nuclear instruments methods in physics research section a accelerators spectrometers detectors and associated equipment با تولید 46547 مقاله علمی، سازمان انرژی ایالات متحده آمریکا با تولید 33943 مدرک علمی رتبة نخست را کسب نمودند. حوزة موضوعی فناوری علوم هسته‌ای با تعداد 336489 مدرک علمی، حوزة پیشگام در تولید مدارک علمی این حوزه محسوب‌می‌شود. شبکه هم استنادی مدرک در ابعاد جهانی 57 خوشه موضوعی را تشکیل دادند. خوشه‌ی شمارة #0 و 1# با داشتن 29 عضو و با موضوعات پروفیل‌ها، مطالعات کامپیوتری و موضوع یادگیری عمیق و کاربرد آن در علوم هسته‌ای بزرگ‌ترین خوشه‌های هم استنادی این حوزه هستند.نتیجه‌گیری: تعداد مقالات منتشر شده و روند صعودی انتشارات در حوزه علوم و فناوری هسته‌ای در هر سال نشان از ارزش و اهمیت این حوزه موضوعی دارد. تشکیل خوشه‌های موضوعی پرتوپزشکی، تصویربرداری پزشکی و... نیز نشان از تنوع موضوعی و کاربرد مختلف حوزه علوم و فناوری هسته‌ای در رشته‌ها و حوزه‌های پژوهشی مختلف دارد. همچنین تشکیل خوشه‌هایی با عنوان یادگیری عمیق در علوم هسته‌ای نشان از به روز بودن این حوزه و پیشرفت آن همراه با فناوری‌های روز جهان دارد.

Keywords