مجله علوم تربیتی (May 2009)
تحلیل تطبیقی کتاب‌های درسی و راهنمای معلّم علوم دوره‌ی ابتدایی ایران و کتاب‌های درسی "علم در هر زمان"
Abstract
پژوهش حاضر مطالعه‌ی تطبیقی است و به منظور مقایسه‌ی اهداف درسی، پرسش‌ها و تکالیف درسی و محتوای توصیفی برنامه‌های درسی علوم دوره‌ی ابتدایی ایران با کتاب‌های درسی «علم در هر زمان»، صورت گرفته است. برای مقایسه‌ی میزان عمق اهداف درسی، از طبقه‌بندی حیطه‌شناختی بلوم؛ برای مقایسه‌ی پرسش‌ها و تکالیف درسی، از بعد اعمال فکری در ساختار هوشی گیلفورد و برای مقایسه‌ی محتوای توصیفی از طبقه‌بندی هدف‌های آموزشی مریل استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که عمق اهداف درسی کتاب‌های «علم در هر زمان» بیش‌تر از کتاب‌های درسی ایران بوده است. در حالی که پرسش‌ها، خودآزمایی‌ها و تکالیف درسی در کتاب‌های «علم در هر زمان» هم‌زمان بر پرورش تفکّر هم‌گرا و واگرا تأکید می‌کنند، پرسش‌ها و تکالیف درسی در کتاب‌های درسی علوم دوره‌ی ابتدایی ایران بیش‌تر به سطح هم‌گرا توجه دارند و تعداد تکالیف عملیّاتی در آن‌ها به مراتب کمتر است و در حالی که در کتاب‌های «علم در هر زمان» بیش‌تر بر ارائه‌ی روش کار تأکید شده است، محتوای توصیفی کتاب‌های ایران بیش‌تر به ارائه حقایق و مفاهیم می‌پردازند. به طور کلّی، کتاب‌های درسی «علم در هر زمان» سطوح عمیق‌تر شناختی و زمینه‌های کاربردی‌تر و تجربی‌تر یادگیری توجه می‌کنند.
Keywords
