Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi (Nov 2024)
Öğretmen Kimliği ve Sembolik Sınırlar: Bir Özel Okul İncelemesi
Abstract
Nitel araştırma yöntemlerinden bu tekli araçsal durum araştırması, Ankara’da özel bir lisede çalışan öğretmenlerin mesleki kimlik deneyimlerini ve öğretmen kimliğinde özel okullar ile sembolik sınırların rolünü incelemektedir. Araştırmanın soruları öğretmenlerin “mesleki kimlik” değerlendirme ve deneyimleri, sembolik sınırların mesleki kimlikteki rolü ve kurumsal ve makro düzey politikaların mesleki kimliği nasıl şekillendirdiği üzerinedir. Araştırmanın kuramsal çerçevesi Richard Jenkins’in toplumsal kimlik kavramsallaştırması ve sembolik sınırlar oluşturmaktadır. 11 katılımcıyla yarı yapılandırılmış mülakatlarla elde edilen bulgulara göre özel okul öğretmen kimliği üç düzeyde şekillenmektedir: 1) Sistematik değersizleşme ve teknisyenleşme deneyimleri (Bireysel Boyut): Öğretmenler çalışma koşulları, sınav odaklı eğitim, güvencesizlik, yoksullaşma nedenleriyle değersizleşmiş ve teknisyenleşmiş hissetmektedir. 2) Sembolik sınırlar ve ayrımcılık deneyimleri (İlişkisel Boyut): Uzmanlık alanına dayalı ayrımcılık ve yönetim, öğretmenler, veliler ve öğrenciler ile ilişkiler sembolik sınırların ve ayrımcılığın deneyimlendiği alanlardır. 3) Sınırları yeniden belirleme ve ayrımcılık ile başa çıkma (Yapısal Boyut): Sosyalleşme stratejileri, profesyonel kimliğe değer atfı, profesyonel gelişim söylemleri, öğretmen eğitimine eleştirellik, kamu öğretmenleri ile kıyaslama ve pandemi sürecini olumlama öğretmenlerin başa çıkma stratejileri olarak belirtilebilir.
Keywords
