اثر تغییر مصنوعی طول روز قبل و پس از زایش بر تولید شیر و هورمون های ملاتونین، پرولاکتین و IGF-1 بزهای بومی استان چهارمحال و بختیاری

Abstract

اثر تغییر مصنوعی طول روز در آبستنی و شیردهی بر تولید شیر و هورمون­های ملاتونین، پرولاکتین و IGF-1 بز سیاه بومی استان چهارمحال و بختیاری بررسی شد. 80 رأس ماده بز به­طور تصادفی در چهار تیمار (20 رأسی) شامل 1- نگهداری در معرض طول روز طبیعی (شاهد)، 2- دوره آبستنی در معرض نور طبیعی و در ماه اول شیردهی در معرض 16 ساعت نور و هشت ساعت تاریکی، 3- شش هفته آخر آبستنی در معرض هشت ساعت نور و 16 ساعت تاریکی و ماه اول شیردهی در معرض طول روز طبیعی، و 4- شش هفته آخر آبستنی در معرض هشت ساعت نور و 16 ساعت تاریکی و در ماه اول شیردهی در معرض 16 ساعت نور و هشت ساعت تاریکی، قرار گرفتند. تولید شیر و مقدار هورمون­های پرولاکتین، ملاتونین و IGF-1 اندازه­گیری شد. تولید شیر در تیمار دوم، 10، تیمار سوم، 15 و تیمار چهارم، 24 درصد بیش­تر از تیمار شاهد بود. میزان پرولاکتین قبل زایش، در تیمارهای 1 و 2 بیش­تر از تیمارهای 3 و 4 بود (05/0P<) و بعد از زایش، در تیمارهای 2 و 4 بیش­تر از تیمارهای 1 و 3 بود (01/0P<). مقدار ملاتونین قبل از زایش در ماده بزهای تیمارهای 3 و 4 بیشتر از تیمارهای 1 و 2 بود (01/0P<). اختلاف ماده بزهای تیمارهای 3 و 4 با تیمارهای 1 و 2 از نظر میزان هورمون IGF-1 قبل از زایش معنی­دار بود (01/0P<) و در 30 روز پس از زایش، مقدار آن در ماده بزهای تیمار 4 بالاتر از سایرین بود (05/0P<). به­طور کلی، اعمال دوره روشنایی کوتاه قبل از زایش و دوره روشنایی بلند پس از زایش، مقدار شیر تولیدی ماده بزها را افزایش داد.

Keywords

• بز
• دوره نوری
• شیر
• عملکرد
• هورمون