جایگاه هنر و زیبایی شنایی در تفکرات ابن سینا و سهروردی با تاکید بر هنر صفوییه

Abstract

مفهوم زیبایی بدون تردید یکی از بنیادی­ترین ابعاد هنر محسوب می­شود. فلاسفه و دانشمندان متعددی در طی تاریخ فلسفه درباره­ی مفهوم زیبایی اندیشیده و ایده­های خود را مطرح کرده­اند که با توجه به مبانی فکری هر کدام از آن­ها، نظریات متفاوتی درباره این مقوله پدید آمده است. زیبایی نزد فلاسفه و حکمای اسلامی نیز از همان روزهای نخستین که اندیشه­ی فلسفی در میان مسلمانان رایج شد، مورد توجه واقع گردید. این توجه که از سویی ناشی از نگاه دینی به اسلام و مبانی دینی مسلمانان و از سوی دیگر ناشی از دریافت­های فلسفی آنان از آثار افلاطون و ارسطو و فلوطین بوده است باعث ایجاد آرای خاص هرکدام به مفهومی زیبایی گردید. تفکر مشائی و اشراقی در کنار اندیشه­های دو فیلسوف بزرگ ابن­سینا و سهروردی مهم­ترین مکتب­های فلسفی ایران و جهان اسلام به شمار می­روند. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده­های منابع کتابخانه­ای انجام شده است. یافته­های پژوهش حاکی از این است که این فلاسفه در کنار تمام مباحث و سؤالات فلسفی عام، در مورد زیبایی هم دارای اندیشه­ها و دیدگاه­هایی بودند. تفکرات آن­ها در مورد هنر و زیبایی را می­توان از تبیین جایگاه خیال و حافظه و از دل رمز و داستان­های رمزی_شعر و ادبیات بیرون کشید. فلسفه نور سهروردی و زیبایی­شناسی ابن­سینا در بعضی از هنرهای اسلامی از جمله هنر در دوره حکومت صفویه (907-1135ه.ق) قابل مشاهده است. هنر ایرانی در دوره حکومت صفویه یکی از اعصار درخشان خود را تجربه کرد و در این هنر مفاهیم مذهبی و عرفانی نقشی محوری داشته است. اهداف پژوهش:1.بررسی هنر و زیبایی­شناسی در اندیشه ابن­سینا و سهروردی.2.بازشناسی انعکاس جلوه­های هنر و زیبایی­شناسی اندیشه ابن­سینا و سهروردی در هنرهای دوره صفوی.سوالات پژوهش:1.علل غایی در هنر از منظر ابن سینا و سهروردی چیست؟2.اندیشه­های هنر و زیبایی­شناسی ابن­سینا و سهروردی چه انعکاسی در هنرهای دوره صفوی یافته است؟

Keywords

• هنر و زیبایی‌شناسی
• ابن‌سینا
• سهروردی
• هنر صفوی