Pizhūhish-i Naft (Jun 2023)
بررسی روشهای حرارتدهی برروی مقدار و کیفیت نفت تولیدی از نمونه شیل نفتی ایران
Abstract
افزایش استحصال و ارتقاء کیفیت نفت تولیدی یکی از موضوعات بسیار مهم و چالش برانگیز در بهرهبرداری از شیلهای نفتی میباشد. در این مطالعه به بررسی و ارزیابی نرخ حرارتدهی با استفاده از امواج مایکروویو و حرارتدهی معمولی برروی مقدار و کیفیت نفت-شیل تولیدی از مخزن قالی کوه ایران پرداخته شده است. بدین منظور چند نمونه شیل نفتی با استفاده از فیشر توسعه یافته با امواج مایکروویو در بسامد kH 2450، تحت حرارتدهی در توانهای 650، 900 و W 1200 تا دمای نهایی C° 700 (دمای کک شدگی) قرار گرفت. مقدار و ترکیبات نفت-شیلهای تولید شده با امواج مایکروویو مورد بررسی واقع شدند و در ادامه نتایج با مقادیر استحصالی از روش حرارتدهی معمولی مقایسه گردیدند. نتایج بهدست آمده نشان میدهد نفت تولید شده در فرایند حرارتدهی با استفاده از امواج مایکروویو در تمامی نرخهای حرارتی بیش از حرارتدهی معمولی است. در حرارتدهی معمولی با افزایش نرخ حرارتدهی میزان نفت تولید شده کاهش یافته است، ولی در حرارتدهی با امواج مایکروویو روندی افزایش و کاهشی دارد. در نفت تولیدی با امواج مایکروویو، با افزایش نرخ حرارتدهی ترکیبات آسفالتین کاهش و ترکیبات اشباع افزایش مییابد. در حرارتدهی معمولی با افزایش نرخ حرارتدهی ترکیبات اشباع و آسفالتین کاهش و ترکیبات رزین افزایش مییابد. مقادیر ترکیبات آروماتیکی نیز دارای نوسان است. در نفت-شیلهای تولیدی با استفاده از امواج مایکروویو بیشترین گوگردزدایی مشاهده میشود، در حرارتدهی معمولی با افزایش نرخ حرارتدهی مقادیر سولفور و نیتروژن، کاهش و اکسیژن افزایش یافته است. براساس نتایج حاصل از طیف روش تبدیل فوریه مادون قرمز FTIR نفت-شیلهای تولیدی، با افزایش نرخ حرارتدهی در هنگام استفاده از امواج مایکروویو علاوه بر حضور ترکیبات هیدروکسیلی، افزایش ترکیبات آلیفاتیکی نیز مشاهده میگردد. اما در حرارتدهی معمولی چنین پدیدهای مشاهده نگردید. استفاده از فنآوری مایکروویو نه تنها سبب افزایش بازدهی تولید نفت از نمونه شیلهای نفتی میگردد، بلکه ارتقاء کیفیت آن را نیز به دنبال دارد.
Keywords