بررسی مهارت‌های واجی در کودکان دوزبانه‌ی فارس-عرب‌زبان 5-4 سال

Abstract

مقدمه و اهداف با رشد نظام واج‌شناختی کودک میزان خطاهای گفتاری کاهش‌یافته و وضوح گفتار افزایش می‌یابد. هدف از پژوهش حاضر بررسی مهارت‌های واجی شامل فرآیندهای واجی، درصد همخوان‌ها و واج‌های درست در کودکان دوزبانه‌ی فارس-عرب 5-4 سال شهر اهواز است. مواد و روش‌ها پژوهش حاضر یک مطالعه‌ی توصیفی-تحلیلی و از نوع مقطعی است. آزمودنی‌های پژوهش حاضر 28 کودک 60-49 ماه هستند که در دو گروه 14 نفری تک‌زبانه و دوزبانه‌ی فارس-عرب تقسیم‌بندی شدند. نمونه‌گیری به ‌صورت تصادفی ساده از مهدکودک‌های سطح شهر اهواز با رعایت معیارهای ورود و خروج انتخاب شدند. ابزار پژوهش پیش­رو آزمون واجی از مجموعه آزمون ارزیابی تشخیصی آوایی و واجی متشکل از 54 واژه‌ی یک تا چهار هجایی است که فرآیندهای واجی در این آزمون در دو طبقه‌ی ساخت هجا و جانشینی بررسی می‌شود. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آزمون آماری من ویتنی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نتایج نشان داد کهنسبت وقوع فرآیند واجی جانشینی بین دو گروه تک‌زبانه و دوزبانه اختلاف معنادار دارد (001/0=P)، اما نوع فرآیندهای واجی در دو گروه کودکان تک‌زبانه و دوزبانه‌ی فارس- عرب تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند. همچنین درصد همخوان‌ها و واج‌های درست در بین دو گروه، تفاوت معناداری نشان داده شد (05/0>P). نتیجه‌ گیری مطالعه حاضر نشان داد که دوزبانگی تأثیری بر چگونگی نوع فرآیندهای واجی ندارد، اما بر بسامد فرآیندها می‌تواند مؤثر باشد. از طرفی دیگر، چون در کودکان دوزبانه نوع فرآیندهای واجی مشابه کودکان تک­زبانه است، می‌توان فرض کرد که نظام واج­شناختی کودکان دوزبانه مشابه کودکان تک­زبانه است.

Keywords

• فرآیندهای واجی
• کودک دوزبانه
• فرآیند ساخت هجا
• فرآیند جانشینی
• درصد واج‌های درست
• درصد همخوان‌های درست