Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Mar 2020)
Anadolu’da Bilezik Serüveninin Geleneksel Türk El Sanatları Açısından Önemi: Osmanlı Döneminden Bir Grup Örnek
Abstract
El sanatları ürünlerinin önemli bir grubunu oluşturan takılar, diğer el sanatları ürünlerinde olduğu gibi ortaya çıktığı toplumun duygularına, kültürel özelliklerine ve sanatsal beğenilerine ışık tutmaktadır. Takı kümesi içinde yer alan ve çalışma konumuzun esasını oluşturan bilezikler ise Anadolu kadını tarafından geçmişten günümüze dek kesintisiz bir şekilde kullanılmış ve kullanılmaya devam etmektedir. Bu yönüyle el sanatlarının sürdürülebilirliği açısından bilezikler, maddi kültürün en canlı örnekleri arasındadır. Bileziklerle ilgili olarak yapılan bilimsel araştırmaların sınırlı olması, bu çalışmaya yönelme eğilimini ortaya çıkarmıştır. Bunun yanı sıra, çalışmaya konu olan bileziklerin seçilmesindeki başlıca amaç, bilezik kullanma geleneğinin kesintisiz bir şekilde çağlar boyunca devam etmiş olmasıdır. Şekil ve süsleme programları dikkate alınarak dört farklı müzede bulunan örnek eserler seçilmiştir. İlgili müzelerden gerekli izinler alınarak müzede muhafaza edilen Osmanlı dönemine ait tüm bilezikler titizlikle incelenmiş ve bunlar arasında form, malzeme, kompozisyon ve süsleme teknikleri gibi hususlar göz önünde bulundurularak, olabildiğince birbirinden farklı olan on bir eser incelenmeye alınmıştır.