بررسی روند تغییرات نوسانات سطح آب زیرزمینی با استفاده از شاخص فازی بارندگی و تبخیر - تعرق استاندارد شده (SEPI)

Abstract

دشت نیشابور با اقلیم نیمه خشک یکی از دشت هایی استان خراسان رضوی است که با افزایش برداشت بی‌رویه آب زیرزمینی در سال های اخیر روبرو بوده است، لذا مدیریت تقاضا در این دشت از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مقاله، برای یافتن اثرات تجمعی بارندگی و تبخیر - تعرق بر روی نوسانات سطح آب زیرزمینی، از داده های بارندگی 22 ایستگاه باران سنجی و تبخیرسنجی در طول دوره 85-1352 استفاده شد. در ابتدا با استفاده از روش هارگریوز و سامانی تبخیر - تعرق در ایستگاه‌های مورد مطالعه تخمین زده شد. سپس با استفاده از روش عکس فاصله، داده‌های نقطه‌ای به سطح تعمیم داده شده و مقدار متوسط بارندگی و تبخیر - تعرق گیاه مرجع در دشت برآورد گردید. نتایج آزمون ناپارامتری من - کندال نشان می‌دهد که شیب سطح آب زیرزمینی در دشت دارای روند منفی بود، درحالی که بارندگی فاقد روند می باشد. به همین دلیل، برای یافتن همبستگی بارندگی و تبخیر - تعرق تجمعی بر روی سطح آب زیرزمینی دشت، ابتدا روند از سطح آب زیرزمینی به روش برون یابی منحنی روند حذف گردید. برای بررسی اثر تجمعی بارندگی و تبخیر - تعرق از شاخص بارندگی استاندارد شده و شاخص فازی بارندگی و تبخیر - تعرق استاندارد شده استفاده شد. نتایج تحلیل ها به صورت سری زمانی متوالی نشان می‌دهد که تغییرات سطح آب زیرزمینی با مقادیر شاخص فازی بارندگی و تبخیر - تعرق استاندارد شده از همبستگی بیشتری در مقیاس های مختلف زمانی نسبت به شاخص بارندگی استاندارد شده برخوردار است.

Keywords

• آزمون من - کندال
• بارندگی
• تبخیر - تعرق
• تبخیر - تعرق استاندارد شده
• سطح آب زیرزمینی
• شاخص فازی بارندگی