Mustafa Naîma Efendi’nin Tȃrih-i Naȋma Bağlamında Tarihçiliği

Abstract

Tarih, geçmişte yaşanan olayları inceleyen bir bilim dalı olup, tarih yazıcılığı ise yine geçmişte yaşanan olayların tarihçiler vasıtayla yazıya geçirilerek gelecek nesillere aktarılmasıdır. Osmanlı Devleti’nin tarihçilik anlayışı kendinden önceki Türk-İslam devletlerinin mirası üzerine inşa edilmiş olsa da zamanla kendine özgü bir yapıya bürünmüştür. Bu çerçevede devletin ilerleyen dönemlerinde tarih yazımı faaliyetleri önem kazanmış ve vak’anüvislik adıyla resmȋ devlet görevi olarak ortaya çıkmıştır. Çalışmamızın konusunu teşkil eden Mustafa Naȋmâ Efendi; 1655 yılında Halep’te doğmuş, 17. yüzyıl Osmanlı döneminde yaşayan meşhur vak’anüvislerden birisidir. O, ilk vak’anüvis olarak kaleme aldığı Ravzatü’l-Hüseyn fȋ hulâsati ahbâri’l-hâfikayn isimli eseriyle Osmanlı tarihçiliğinde, birçok yönden diğer Osmanlı tarih yazıcılarından ayrılmaktadır. Bu yönüyle müellif ve eserinden her dönemde çokça istifade edilmiştir. Bu çalışmamızda Mustafa Naȋmâ Efendi’nin kısaca hayatı, eseri, söz konusu eseri bağlamında tarihçiliği ve tarih alanına kattığı yenilikleri kısaca değerlendirmeye çalışacağız.

Keywords

• mustafa naîmâ efendi
• history of nâ'îma
• ottoman historyh
• historiography
• chroniclers
• mustafa naȋmâ efendi
• târih-i na’ȋmâ
• osmanlı tarihi
• tarih yazıcılığı
• vakanüvislik