گردشگری فرهنگ (Dec 2024)
زمان و گردشگری
Abstract
در مفهوم گردشگری، پدیدۀ جابه‌جایی مکانی نقطۀ اصلی تمرکز بوده است. گردشگر از نقطه‌ای به نقطه‌ای دیگر می‌رود و مفهوم گردشگری شکل می‌گیرد. این در حالی است که زمان یک مقولۀ مهم در گردشگری است که کمتر مورد مداقه قرار گرفته است. موضوع زمان از چند منظر در گردشگری قابل بررسی است.الف. فصلی‌بون گردشگری. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های گردشگری فصلی‌بودن آن است. شرایط اقلیمی مهم‌ترین دلیل این امر است. بهار و پاییز معتدل، تابستان گرم و زمستان سرد، باعث جذابیت حضور گردشکر در مقاصد گردشگری هستند و باعث می‌شوند زمان‌های شلوغ و خلوت به‌وجود آیند. از طرفی فصلی‌بودن باعث می‌شود کسب‌وکارهای گردشگری تحت تأثیر قرار گیرند و برخی مشاغل صرفاً در زمان مشخصی فعال باشند. زیرساخت‌های گردشگری نیز تحت تأثیر این امر قرار گرفته و در برخی مواقع بدون استفاده و در برخی زمان‌ها با ظرفیتی بیش از حد استاندارد خدمت‌دهی می‌کنند.ب. محدودبودن زمان ارائۀ خدمت به گردشگر. زمان سفر محدود است و مدت حضور گردشکر در یک مقصد از این محدودیت پیروی می‌کند. مدت استفادۀ مسافر از یک خدمت نیز زمان بسیار محدودی دارد. به‌عنوان مثال مدت حضور مسافر در یک تاکسی چند دقیقه، در رستوران چند ساعت و در هتل چند روز است. ازاین‌رو خدمات گردشگری برای این‌که بتوانند با گردشگر تعامل برقرار نموده، ذهنیت مناسبی در گردشگر ایجاد کنند و رضایت خاطر او را به‌دست آورند، زمان محدودی در اختیار دارند. تعامل با گردشگر، شناخت ویژگی‌های گردشکران، تحلیل رفتار گردشگر و شناخت نیازهای گردشگران از جمله مفاهیمی است که باید مد نظر ارائه‌دهندگان خدمات گردشگری قرار گیرد.ج. ارزش زمان در گردشگری. علاوه‌بر ارائه‌دهندگان خدمات، گردشگران نیز تحت تأثیر محدودیت زمانی سفر قرار می‌گیرند. به‌طوری‌که گردشگری از جمله خدماتی است که در کنار هزینه‌های مالی، زمان نیز در آن دارای ارزش بوده و گردشگر در زمان انتخاب یک مقصد، خدمت مانند هتل، یا جاذبه برای بازدید، به این فکر می‌کند که به لحاظ زمانی ارزش این انتخاب را دارد یا خیر. در واقع در برخی موارد انتخاب یک مورد در سفر، فراتر از تحلیل و مؤلفه‌های اقتصادی آن است و گردشگر باید به این نتیجه برسد که مثلاً بازدید از یک جاذبه یا مشارکت در یک رویداد، ارزش وقت گذاشتن را داشته است. این تحلیل نظری که به‌صورت شخصی یا گروهی انجام می‌شود، می‌تواند بر رضایت گردشگر نیز تأثیرگذار باشد و باعث رضایت یا عدم رضایت شود.د. استفاده از زمان شبانه‌روز. با توجه به محدودیت زمانی سفر، مقاصد گردشگری سعی می‌کنند خدمات را به‌گونه‌ای ارائه نمایند که در زمان‌های مختلف شبانه‌روز در دسترس باشند. گردشگری شبانه در مقاصد گردشگری به‌همین‌دلیل قابل توسعه است. برخی خدمات گردشگری در زمان‌هایی ارائه می‌شود که برای گردشگران ارزش خاصی دارد. ایجاد گذرهای گردشگری شبانه در این راستا شکل‌گرفته و علاوه‌بر گردشگران به جامعۀ محلی نیز ارائۀ خدمات می‌دهند.ه. توزیع زمانی سفر. یکی از دلایل فصلی‌بودن گردشگری، زمان‌های تعطیلی در کشورهای مختلف است. تعطیلی باعث حرکت مردم از مبادی مختلف به سمت مقاصد گردشگری می‌شود. در صورتی‌که معمولاً در تعطیلات طولانی‌مدت، مقاصد دورتر و در تعطیلات کوتاه‌مدت، مقاصد نزدیک‌تر بازدید می‌شوند. تعطیلی روزهای پایان هفته می‌تواند به توزیع زمانی تعطیلی و توسعۀ گردشگری کمک کند. طراحان بسته‌های گردشگری می‌توانند با طراحی تورهای کوتاه‌مدت، به رونق گردشگری در برخی مقاصد در زمان‌های کم‌بازدید کمک کنند. علاوه‌بر این، توزیع زمانی می‌تواند بر تراکم مسافر در زمان‌های پربازدید نیز تأثیر داشته باشد.
Keywords
