بررسی شاخص‏ های رشد سیب‏ زمینی (Solanum tubersum L.) تحت ﺗﺄثیر تراکم و زمان سبزشدن علف‌هرز تاج‏ خروس (Amaranthus retroflexus L.)

Abstract

یکی از عوامل محدودکننده در تولید سیب‏ زمینی، علف‌های هرز می‌باشند. مدیریت علف‏های هرز نیازمند اطلاعات جامع و دقیقی از رفتار علف‏ های هرز و اثرات آنها در سیستم‏ های زراعی می‏ باشد. بدین منظور آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی شهرستان بروجن استان چهارمحال و بختیاری به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو فاکتور و سه تکرار به‌اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل ترکیبی از تراکم تاج‌خروس (پنج، 10 و 15 بوته تاج‌خروس در متر مربع) و زمان سبز شدن تاج‏ خروس (چهار و هشت روز قبل از سبز شدن سیب‏زمینی، همزمان با سبز شدن سیب‏زمینی و چهار روز پس از سبز شدن سیب‏ زمینی) بود. صفات مورد ارزیابی تاج‏ خروس شامل ارتفاع بوته و وزن خشک کل و همچنین صفات مورد ارزیابی سیب‏ زمینی شامل شاخص سطح برگ، وزن خشک کل، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی و عملکرد غده بود. نتایج نشان داد که اثر زمان نسبی سبز شدن و تراکم تاج‏ خروس بر ارتفاع بوته و وزن خشک تاج‏ خروس معنی‏ دار بود. هرچه تاج‏ خروس نسبت به سیب‏زمینی دیرتر سبز شد، ارتفاع بوته و وزن خشک کمتری داشت. با افزایش تراکم تاج‏ خروس ارتفاع بوته و وزن خشک تاج‏ خروس افزایش یافت. برهمکنش آنها فقط برای صفات عملکرد غده سیب ‏زمینی معنی‏ دار شد. ظهور نسبی زودتر تاج‏ خروس و افزایش تراکم تاج ‏خروس باعث کاهش عملکرد غده سیب ‏زمینی شد. بیشترین و کمترین عملکرد غده به‌ترتیب مربوط به تیمارهای تراکم پنج بوته تاج‏ خروس و سبز شدن چهار روز بعد از سیب‏ زمینی (39800 کیلوگرم در هکتار) و تراکم 15 بوته تاج‏ خروس و سبز شدن هشت روز قبل از سیب ‏زمینی (18400 کیلوگرم در هکتار) بودند. به‌طور کلی نتایج نشان داد که تاج‏ خروس به دلیل ارتفاع بالاتر نسبت به سیب‏ زمینی و همچنین C4 بودن آن در صورت ظهور نسبی زودتر حتی در تراکم کمتر نیز رقابت‏ کننده قوی برای جذب نور می ‏باشد و می‏تواند خسارت زیادی به تولید سیب‏ زمینی وارد کند.

Keywords

• رقابت
• ظهور نسبی
• علف‌هرز
• عملکرد