تعیین ترکیب شیمیایی، فراسنجه‌های تولید گاز و قابلیت هضم گیاه آستاراگالوس پودولوبوس (Astragalus podolobus) در مراحل مختلف فنولوژیکی و مقایسۀ آن با چند گیاه شورزیست در شرایط آزمایشگاهی

Abstract

مطالعه­ای به­منظور تعیین ارزش تغذیه­ای گیاه آستاراگالوس پودولوبوس و مقایسه آن با چند گونه گیاه شورپسند آتریپلکس کانسنس (Atriplex canescens)، سالسولاریجیدا (Salsola rigida)، لیسیوم (Lycium barbarum)، و درمنۀ دشتی‌ (Lycium barbarum) در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. گونه­های مورد مطالعه در سه مرحله رشد فنولوژیکی (رویشی، گل­دهی و بذردهی) از منطقه داشلی برون گنبد کاووس جمع­آوری شدند. نتایج نشان داد که در بین گونه­های مختلف، از نظر ترکیب شیمیایی اختلاف وجود دارد (05/0>P). مقدار ماده آلی در دامنۀ 77/63 تا 33/89 درصد بود که بالاترین و پایین­ترین مقدار آن به ترتیب در درمنۀ دشتی در مرحله گل­دهی (33/89 درصد) و گونه سالسولا در مرحله بذردهی (50/66 درصد) مشاهده شد. بین گونه­های مختلف از نظر پتانسیل و نرخ تولید گاز اختلاف وجود داشت (05/0>P)؛ بالاترین مقدار پتانسیل تولید گاز در مرحله رشد رویشی مربوط به گونه درمنۀ دشتی و در مراحل گل­دهی و بذردهی مربوط به گونۀ آتریپلکس بود. گونه سالسولا پایین­ترین مقدار قابلیت هضم ماده آلی، انرژی قابل متابولیسم و غلظت اسیدهای چرب کوتاه زنجیر را داشت. بین گونه­های مختلف از نظر قابلیت هضم ماده خشک در مرحله رشد رویشی اختلاف وجود داشت (01/0>P). بالاترین و پایین­ترین قابلیت هضم ماده خشک به­ترتیب مربوط به گونۀ درمنۀ دشتی (66/58 درصد) و آتریپلکس (50 درصد) بود. بالاترین مقدار عامل تفکیک در مرحله رشد رویشی مربوط به گونه سالسولا (37/7 میلی­گرم بر میلی­لیتر) و پایین­ترین مقدار در مرحلۀ بذردهی مربوط به گونۀ لیسیوم (42/3 میلی­گرم بر میلی­لیتر) بود. به طور کلی نتایج نشان داد که گونه­های آستاراگالوس پودولوبوس و درمنۀ دشتی در مقایسه با سایر گونه­ها، از قابلیت هضم ماده خشک، قابلیت هضم ماده آلی و تولید پروتئین میکروبی بالاتری برخوردار بودند.

Keywords

• ارزش تغذیه ای
• آستاراگالوس پودولوبوس
• گیاهان شورزیست
• تولید گاز