هیدروژئومورفولوژی (Dec 2023)

ارزیابی دقت نقشه ‏های پتانسیل خطر زمین‏ لغزش حوضه آبریز سد کردستان با استفاده از روش‏ های AHP، BWM و FUCOM

  • علیرضا ایلدرمی,
  • مهدی سپهری

DOI
https://doi.org/10.22034/hyd.2023.55538.1682
Journal volume & issue
Vol. 10, no. 37
pp. 80 – 63

Abstract

Read online

در این پژوهش،حساسیت زمین لغزش با استفاده از مدل‏های آماری درحوضه آبریز سد کردستان پهنه‌بندی و مناسب‌ترین مدل معرفی شد.ابتدا محدوده مورد مطالعه تعیین موقعیت و با مشاهدات میدانی تعداد9 لغزش ثبت و نقشه پراکنش زمین‏ لغزش تهیه گردید.در مرحله بعد عوامل مؤثر بر رخداد زمین‏ لغزش شامل زمین‏ شناسی، بارش، کاربری اراضی، فاصله از رودخانه، فاصله از گسل، شیب و ارتفاع شناسایی و سپس نقشه این عوامل تهیه شدبرای تعیین نرخ هر یک از عوامل مؤثردروقوع زمین‏ لغزش، نقشه هریک از لایه‏ های اطلاعاتی عوامل مؤثر با نقشه پراکنش زمین ‏لغزش ادغام و با استفاده از مدل‌های آماری AHP، BWM و FUCOM لایه ‏های اطلاعاتی جداگانه وزن‏ دهی و با همپوشانی لایه ‏های مختلف، نقشه ‏های نهایی پهنه ‏بندی خطر زمین‏ لغزش تهیه و مقایسه شدند.نتایج نشان داد که کاربری اراضی در روش‏هایAHP و BWM و خطوط همباران بعلاوه کاربری اراضی در روش FUCOM بیشترین تأثیر و معیارهای ارتفاع، فاصله از گسل و شیب به‏ترتیب در سه روش AHP، BWM و FUCOM کمترین تأثیر را در وقوع زمین ‏لغزش دارند.نتایج بررسی نقشه‌های پهنه بندی نشان دادکه بیشترین لغزش ‏ها در نیمه شمالی منطقه و اغلب در اراضی مرتعی و در شیب‏ های بیش از 20 درصد و در نزدیکی گسل‏ ها رخ داده است.همچنین نتایج نشان داد که متغیر سنگ ‏شناسی بر وقوع زمین‏ لغزش در منطقه مورد مطالعه نقش زیادی دارد.به طور کلی نتایج نشان داد که در روش‏های AHP و BWM تعداد مقایسه‏ های جفتی مورد نیاز به‏ طور چشمگیری با تعداد پارامترهای مورد مقایسه افزایش و در این حالت، عدم اطمینان نظرات افزایش می‏یابد، که برتری روش FUCOM را نسبت ‏به سایر روش ‏ها را به خوبی نشان می‌دهد.

Keywords