Eskiyeni (May 2018)
Rasyonel Toplum ve Adalet Sorunu
Abstract
Bu çalışma, toplumsal iyi niyet ile gerçek adalet arasındaki ilişkiyi incelemektedir. Söz konusu iyi niyetin nesnesi önce toplum, sonra devlettir. Toplum ve devlet birbirini zorunlu olarak içeren iki temel olgu ve kavramdır. Çağdaş İslâm toplumlarında nesnesi doğru seçilmiş iyi niyetin eksikliği söz konusudur. Bu vakıa, Ortadoğu’da, şartları dün- yevi ve maddi bir adaletin tesisini zorlaştırmaktadır. Çünkü adalet, kurallı ve geçerli bir toplumsal düzene tekabül etmektedir. Bu bağlamda Osmanlı Devlet’inde mevcut olan adalet dairesi kavramı ile Kıta Avrupası menşeli çağdaş sosyal adalet teorileri ve Ameri- ka Birleşik Devletleri menşeli çağdaş liberal felsefi adalet kuramlarının eş-işlevli olduğu saptanmaktadır. Bu meyanda adalet dairesini işleyen mütefekkirler ile sözgelimi Hannah Arendt, Jürgen Habermas, John Rawls, Bernard Williams ve Ronald Dworkin gibi çağ- daş düşünürler aynı toplumsal hakikati dile getirmektedirler. Düzen fikri olmaksızın ger- çek adalete erişmek mümkün değildir. Ortadoğu’da yaşayanlar glokalizasyon süreçleri nedeniyle bu toplumsal hakikate uzak görünmektedirler.
