علوم و فنون بسته بندی (Feb 2024)

بررسی انواع سیستم های بسته بندی ضدمیکروبی

  • سمانه فرجی کفشگری,
  • محمد جواد اکبریان میمند,
  • مسعود حبیبی نجفی

Journal volume & issue
Vol. 14, no. 56
pp. 63 – 78

Abstract

Read online

بسته­بندی غیر فعال سازوکاری تقریباً خنثی در مقابله با عوامل خارجی و داخلی بسته­بندی نظیر نفوذ گازها، تنفس سلولی و تولید گاز، از دست دادن یا گرفتن آب، تولید اتیلن، تولید ترکیبات حاصل از اکسیداسیون و احتمالاً آلودگی میکروبی مواد غذایی دارد. در حالی­که بسته­بندی­ فعال با تغییر شرایط بسته­بندی، عمر انباری مواد غذایی بسته­بندی شده را افزایش داده و ایمنی و خصوصیات حسی آن­را بهبود می­بخشد و در عین حال کیفیت مواد غذایی را حفظ می­کند. در میان انواع کاربردهای بسته­بندی فعال، بسته­بندی ضد میکروبی از رایج­ترین کاربردهای فناوری بسته­بندی فعال است. بسته­بندی ضد میکروبی، سامانه­ای است که قادر به از بین بردن یا بازداری رشد میکروارگانیسم­ها است و از این طریق ماندگاری و سطح ایمنی محصولات غذایی را افزایش می­دهد. در بسته­بندی ضد میکروبی، فعالیت یک عامل ضد میکروبی از طریق تماس میکروارگانیسم­ با سطح داخلی مواد بسته­بندی و یا انتشار تدریجی عامل ضد میکروبی از مواد بسته­بندی به غذا انجام می­شود. رهایش کنترل شده مواد ضد میکروبی در طول دوره ماندگاری غذا، موجب بهبود ایمنی مواد غذایی شده و ماندگاری آن­را افزایش می­دهد. مواد ضد میکروبی از طریق کاهش سرعت رشد و طولانی کردن فاز تأخیری میکروارگانیسم­ها یا غیرفعال کردن و نابودی آن­ها، باعث افزایش ماندگاری فرآورده­های غذایی می­شوند. مواد ضدمیکروبی ممکن است منشأ طبیعی یا غیر طبیعی داشته باشند. منشأ مواد ضد میکروبی طبیعی می­تواند گیاهی، حیوانی یا میکروبی باشد. در طراحی سامانه­های ضد میکروبی علاوه بر خصوصیات مواد ضد میکروبی، روش­های افزودن مواد ضد میکروبی، نفوذ و تبخیر آن­ها و بسیاری از پارامترهای دیگر از جمله مقاومت میکروارگانیسم­ها، رهایش کنترل شده، سازوکارهای رهایش، ماهیت شیمیایی مواد ضد میکروبی و مواد غذایی، شرایط نگهداری و توزیع، خصوصیات فیزیکی و مکانیکی مواد بسته­بندی ضد میکروبی، خواص حسی و سمیت مواد ضد میکروبی را نیز باید مد نظر قرار داد.

Keywords