علوم و فنون بسته بندی (Feb 2024)
بررسی انواع سیستم های بسته بندی ضدمیکروبی
Abstract
بستهبندی غیر فعال سازوکاری تقریباً خنثی در مقابله با عوامل خارجی و داخلی بستهبندی نظیر نفوذ گازها، تنفس سلولی و تولید گاز، از دست دادن یا گرفتن آب، تولید اتیلن، تولید ترکیبات حاصل از اکسیداسیون و احتمالاً آلودگی میکروبی مواد غذایی دارد. در حالیکه بستهبندی فعال با تغییر شرایط بستهبندی، عمر انباری مواد غذایی بستهبندی شده را افزایش داده و ایمنی و خصوصیات حسی آنرا بهبود میبخشد و در عین حال کیفیت مواد غذایی را حفظ میکند. در میان انواع کاربردهای بستهبندی فعال، بستهبندی ضد میکروبی از رایجترین کاربردهای فناوری بستهبندی فعال است. بستهبندی ضد میکروبی، سامانهای است که قادر به از بین بردن یا بازداری رشد میکروارگانیسمها است و از این طریق ماندگاری و سطح ایمنی محصولات غذایی را افزایش میدهد. در بستهبندی ضد میکروبی، فعالیت یک عامل ضد میکروبی از طریق تماس میکروارگانیسم با سطح داخلی مواد بستهبندی و یا انتشار تدریجی عامل ضد میکروبی از مواد بستهبندی به غذا انجام میشود. رهایش کنترل شده مواد ضد میکروبی در طول دوره ماندگاری غذا، موجب بهبود ایمنی مواد غذایی شده و ماندگاری آنرا افزایش میدهد. مواد ضد میکروبی از طریق کاهش سرعت رشد و طولانی کردن فاز تأخیری میکروارگانیسمها یا غیرفعال کردن و نابودی آنها، باعث افزایش ماندگاری فرآوردههای غذایی میشوند. مواد ضدمیکروبی ممکن است منشأ طبیعی یا غیر طبیعی داشته باشند. منشأ مواد ضد میکروبی طبیعی میتواند گیاهی، حیوانی یا میکروبی باشد. در طراحی سامانههای ضد میکروبی علاوه بر خصوصیات مواد ضد میکروبی، روشهای افزودن مواد ضد میکروبی، نفوذ و تبخیر آنها و بسیاری از پارامترهای دیگر از جمله مقاومت میکروارگانیسمها، رهایش کنترل شده، سازوکارهای رهایش، ماهیت شیمیایی مواد ضد میکروبی و مواد غذایی، شرایط نگهداری و توزیع، خصوصیات فیزیکی و مکانیکی مواد بستهبندی ضد میکروبی، خواص حسی و سمیت مواد ضد میکروبی را نیز باید مد نظر قرار داد.